Een
Met
Anders dan in de klassieke western laat Tabori het gevecht niet meer afspelen tussen een uitgesproken held en een duidelijk herkenbare schurk. Geen eenzame cowboy die de vrede in een vroeger zo rustig dorpje weet te herstellen, die tijdens 'hign noon' afrekent met de boef in kwestie en vervolgens met de plaatselijke onderwijzeres trouwt - dan wel vergezeld van zijn trouwe viervoeter scherp afgetekend tegen de oneindige horizon verder trekt. Nee, bij Tabori staan een joodse zakenman, Weisman, en de indiaanse elektriciteitsmastenhersteller,
Voor het zaalbrede filmdoek heeft de Trust zich trouw aan Tabori's regieaanwijzingen gehouden en de desolate plek in het klein opgetrokken. Een plotseling bewoond eilandje ergens in de oneindige woestijn wordt met simpele zeildoeken op een podium aangegeven. Hier stranden
Ze worden overvallen door een jager die de auto meeneemt ("Voor die goj start je wel"). Even later lijkt de indiaan op een ezel als reddende engel langs te komen. Op zoek naar een mooie plek om te sterven ontpopt deze in een volkomen identiteitscrisis verstrikte roodhuid zich al snel als een scheldende antisemiet. In de verhouding tussen vader en dochter vindt hij voldoende aanleiding om tot de conclusie te komen dat als je maar lang genoeg aan een blanke krabt er vanzelf een fascist tevoorschijn komt.
Bij de afrekening tijdens 'high noon' is de zon al lang weggezakt en verraadt het blauwe scherm een tijdstip rond middernacht. Met het woord als wapen ontwikkelt zich het klassieke duel tussen de jood en de indiaan. Twee 'loosers' tegenover elkaar, die hun achtergrond en cultuur tevergeefs geprobeerd hebben te vergeten, en die nu strijden om erkenning als het grootste slachtoffer.
Weisman : "Wie is er erger aan toe ?"
Weisman : "O ja, dat zullen we nog wel eens zien ! Er bestaat niet eens een woord voor anti-indiaans." En dan barst het gevecht in volle hevigheid los :
Weisman : "Tante verbrand in
En Ruth houdt de score bij. Een-nul, twee-nul...tiebreak.
Wat bij haar wel lukt heeft
Pas in de laatste scènes, wanneer ook deze spelers gas terugnemen en de tekst van Tabori voor zich laten spreken, komt precies die humor, die scherpte, dat schrijnende naar voren, die bijvoorbeeld het door Tabori zelf geregisseerde en gespeelde
Auteur Karen Welling
Publicatie Etcetera, 1991-06, jaargang 9, nummer 34, p. 19
Trefwoorden weisman • roodgezicht • tabori • trust • ruth • indiaan • launspach • western • presenteert • jood
Namen Albuquerque Blues • Anneke Blok • Bella • Beloofde Land • De Trust • Disneyland • Duits-Jiddisch • Egypte • Hollywood • Joe Blotereet • Jood • Karen Welling • Ludo Abicht • Mein Kampf van het Burgtheater • Monty • New York • Platonov • Rik Launspach • Roodgezicht • Santa Fé • Theaterfestival • Treblinka • Weisman en Ruth • Weismans
Development and design by LETTERWERK