Date 1986-01-16

Publication De Standaard

Performance(s) Muurwerk

Artist(s) Huilmand, Roxanne

Company / Organization Schaamte vzw • Shaffyteater

Keywords muren • muur • muurwerk • plotseling • banlieue • gezakt • wentelt • uitputting • ruimte • danseres

Gevecht met kale muren: "Muurwerk" van Roxanne Huilmand

BRUSSEL -- Zichtbaar in de war nam Roxanne Huilmand een biezonder warm applaus in ontvangst na de première van haar eerste eigen koreografie, "Muurwerk", in het Théâtre de Banlieue. Misschien omdat de bijval onverhoopt was, maar wellicht ook omdat het applaus de magie van een intense, emotioneel gekleurde voorstelling op een bruuske manier afbrak; plotseling was de ruimte, een vervallen oude garage, er weer in al haar lelijke konkreetheid, en de danseres, na een lang gevecht met die muren, leek weer het verloren of vergeten voorwerp. De illuzie dat er geen toeschouwers waren, enkel de vrouw en haar muren, was opgelost.

Wanneer Huilmand de ruimte binnenstapt wordt het geluid van haar passen versterkt. Zij gaat tegen de achterste muur staan, valt er ruggelings tegenaan en wentelt dan met haar hoofd rond tegen de muur; een beetje onderuit gezakt met de heupen lichtjes naar voren staat ze weer tegen de muur, en wentelt nog eens, en nog eens rond, waarbij ze steeds verder doorzakt, de heupen steeds verder vooruit; met wrikkende schouders werkt ze zich terug tegen de muur op voor een volgende wenteling, tot ze uiteindelijk zover onderuit gezakt is, dat ze plotseling bij het wentelen het evenwicht verliest en als een voddebaal of een rol oud tapijt tot in de hoek van de ruimte rolt.

Deze beweging, die steeds weer terugkeert, is enorm fascinerend om te zien, ook door de associatie die ze oproept. Je zou kunnen denken aan een psychiatrische patiënte, met haar onhandige kledij, een mooi groen kleedje waaronder een paar laarsjes die er helemaal niet bij passen. Maar ook en nog veel meer aan een vrouw die door opsluiting aan wanhoop ten prooi is. Die gissingen doen echter weinig ter zake, als povere interpretaties van een grote betekenisrijkdom. Haar bewegingstaal is trouwens van die aard dat zij op een ondefinieerbare manier enkel van een vrouw zou kunnen komen (en dat heeft niets te maken met bv. fysieke baheersing).

Regelmatig klinken van ver weg stappen doorspekt met stadsgeluiden die steeds dichterbij lijken te komen, maar nooit aankomen in de verlaten kale ruimte. Daar komt de danseres naar voor op de scène, kijkt even voor zich uit en loopt dan plotseling letterlijk tegen de muren; na deze uitbarsting recht ze zich met een trotse armzwaai, en loopt weer naar het midden. Ze loopt steeds weer naar die muur, maar de beweging wordt steeds zwakker, en na een lange verwerking van deze bewegingstema's ontwijkt ze uiteindelijk na een lome aanloop de muur; uitputting. Een uitputting die fysiek heet duidelijk getoond wordt; terwijl de stadsklanken oorverdovend aanzwellen in de leegte, staat Roxanne Huilmand na te hijgen, met de rug naar het publiek.

En dan volgt, iets of wat voorspelbaar, een soort ontlading, als vioolmuziek (van Walter Hus) weerklinkt. De bewegingen worden meer ontspannen, de danseres heeft zich losgemaakt van het gevecht met de muren en omcirkelt, bezet eindelijk de hele ruimte. Maar de spanning is nooit ver weg, de handen blijven tot vuisten gebald, de armen gekromd terwijl de benen uilzwieren; dit is geen vreugde-, meer een soort veroveringsdans. Met andere muziek wordt deze dans voortgezet maar uiteindelijk wijkt de danseres terug naar de muur waarvan ze vertrokken is. Voetstappen weer. Als ze finaal naar het midden van de scène terugkeert, is daar maar een smalle streep licht meer over.

Hier en daar waren bij deze première nog wat schoonheidsvlekjes. Je kun dit ook moeilijk echt baanbrekend of vernieuwend werk noemen. Maar de manier waarop de spanning van de voorsteling opgebouwd is met heel minimale middelen, de trefzekere keuze van bewegingen die een maximale suggestivitelt hebben, de uitgekiende weg langs de muren, tegen de muren, naar het midden van de ruimte, en ten slotte het feit dat een vrouw alleen in een immense ruimte een uur lang een publiek overtuigend een emotionele inhoud kan doorgeven, maken deze voorstelling tot een indrukwekkend debuut van een koreografe.

Tot zaterdag, elke avond om 9 u., Théâtre de Banlieue, Goffartstraat 7a, Elsene (02-511.71.54). "Muurwerk" Is een coproduktie van Schaamte vzw (Brussel) en Shaffyteater (Amsterdam), waar een reeks voorstellingen volgt van 24 jan. tot l febr.