Date 1986-03-20

Publication De Standaard

Performance(s) Il CortileVerdi Sponde

Artist(s)

Company / Organization Sosta PalmiziPadiglione Italia

Keywords padiglioneitaliasostapalmizitechbiljarttafelcortilefragielhighkoncentratie

Mooie plaatjes, soms ook intens en fragiel: Tweemaal Italiaanse avant-garde

LEUVEN -- Er zal wel nauwelijks een toeschouwer zijn die het kan laten, naarmate het VTC-projekt "L'Avanguardia Italiana" vordert, gemeenschappelijke kenmerken te zoeken in het Italiaanse teater. Maar het is al niet anders dan in Vlaanderen, iedere groep heeft zijn eigenheid, zodat algemene omschrijvingen zich al snel beperken tot vaagheden als "zin voor mooie beelden" enzovoorts. Dat bleek weer bij de twee opeenvolgende voorstellingen in 't Stuc, Sosta Palmizi met "II Cortile" en Padiglione Italia met "Verdi Sponde".

Wat uiteraard niet wil zeggen dat alles wat nu uit Italië overkomt goed is. Sosta Palmizi is een groep die ontstaan is als een samenwerkingsverband tussen vroegere leden van "Teatro e Danza la Fenice" van Carolyn Carlson.

Wat zij brengen is moeilijk in enkele woorden te vatten, al beperk je je zelfs maar tot een omschrijving van het genre dat ze beoefenen. Het zou een dansvoorstelling genoemd kunnen worden, maar even goed een mimespektakel of zelfs akrobatie. Ondanks de kennelijke virtuositeit waarmee ze bewegen is hun debuut, "Il Cortile" (de binnenplaats) erg fragiel.

Dat schijnt te maken te hebben met het feit dat veel van wat zij doen en de manier waarop zij zichzelf voorstellen, heel sterk toegesneden is op de individuele fysionomie, het individuele karakter van de akteurs. De voorstelling kan gelezen worden als een verzameling bewegingen die om een of andere reden de dansers intrigeren, als vage herinneringen aan emoties of toestanden. Soms zijn die bewegingen als gebaren, met een duidelijke betekenis, maar in een verkeerde kontekst, waaruit een subtiele humor ontstaat. En soms zijn het bewegingen die veel weg hebben van een spelletje met het eigen lichaam, als een vage herinnering aan het moment waarop je als kind ontdekt dat je je hoofd los kan laten heen en weer rollen. Hier en daar duikt zelfs een verhaalstramien op, een suggestie van (al of niet uitdagende of hevige) erotische aantrekking, van treurnis.

Af en toe geeft dat een moment van fascinatie bij de toeschouwer -- het gevoel dat je even verliefd bent op de akteurs, bij wijze van spreken -- of, en dat gebeurt meer, een lichte geamuseerdheid door de gekke kombinaties van lichamen op scène in onverwachte houdingen. Het is een soort subtiliteit die wellicht een enorme koncentratie vraagt van de akteurs. Het magere verhaaltje dat de voorstelling omkadert geeft immers weinig houvast om de vluchtige impressies die opgebouwd en weer afgebroken worden te ondersteunen. En die koncentratie wou al eens ontbreken bij de Belgische première. Waardoor ook dadelijk het meest opvallende gebrek van deze voorstelling, het gebrek aan struktuur en spanning in de opbouw, overduidelijk aan het licht kwam.

Dat ging zo ver dat je je op de duur afvroeg waar het nu eigenlijk allemaal om begonnen was. Geen volwaardige voorstelling eigenlijk, wel een belofte.

Waar het "Padiglione Italia" om begonnen was, was wel overduidelijk: mooie plaatjes maken. Onder het mom weliswaar van een boodschap (als ik het Italiaans goed begreep, beweren ze dat in deze koele wereld van high tech de echt belangrijke dingen, liefde en andere, verdwijnen).

De hele voorstelling door draaien twee mannen rond een biljarttafel. Hun verhouding is van meet af aan duidelijk: de manier waarop zij behoedzaam, terwijl zij elkaar scherp in de gaten houden, rond de tafel cirkelen, deelt mee dat zij in een scherpe konkurentie verwikkeld zitten waarbij een van beiden het onderspit zal moeten delven. Daarna komt een vrouw de scène op, en liggend op de biljarttafel speelt zij met een grote zwarte bal, op een manier die onwillekeurig Chaplin, als "Great Dictator" die een liefdesduet uitvoert met de wereldbol, oproept.

Daarna spelen de heren biljart, daarna spelen zij Napoleon op verovering in Egypte (met miniatuursoldaatjes, palmboompjes en piramide op het groene laken) als croupiers die jetons op een speeitafel wegharken, daarna aanschouwen zij een naakte vrouw, als een lijk op de tafel, ongenadig weerkaatst door de spiegel die boven de tafel hangt, daarna speelt het trio samen "Déjeuner sur l'herbe" van Manet (evenwel niet met picknickmand maar met een ordinaire termosfles)... ik bespaar U de verdere citaten. Het eindigt met de dood van Marilyn Monroe, terwijl Lou Reed "Goodnight Ladies" bralt.

Kortom, dit is een videoclip van 35 minuten, even aseptisch en voorspelbaar als de konsumptiesamenleving waar ze klaarblijkelijk een mededeling over wil doen. High Tech is het evenwel niet, de technische gebreken, en dan heb ik het zowel over de manier waarop de akteurs bewegen (of dat proberen) als over de verregaande slordigheid van klankband, belichting en rekwisieten, steken daar een (bilart)stokje voor. Maar precies omdat het niet lang duurt, is dit toch wel best te pruimen.

Nog te zien: Sosta Palmizi, vanavond om 20 u. 30 in het Nieuwpoortteater, Nieuwpoort 35, Gent (091-25.12.96); Padiglione Italia, vandaag om 12 u. 20 en om 21 u. in Limelight, Kortrijk (056-21.12.00), op 26 maart om 12 u. 45 in Vooruit, Gent (091-25.56.43), op 28 maart om 21 u. in het Kult. Centrum Berchem (03-239.59.08).