Date 1987-05-19

Publication De Standaard

Performance(s) Ja! Deelder!

Artist(s) Deelder, Jules

Company / Organization

Keywords ingekorte • bosch • volksbuurten • bloedarmoedige • voortrekkers • inspraak • rotterdams-populistische • deelders • nep-demokratische • uitgetikte

Deelder praat onevenwichtig

DEN BOSCH -- Vanavond treedt de Nederlandse performer/dichter Jules Deelder op in de Beursschouwburg te Brussel met een lichtjes ingekorte versie van zijn nieuwste programma "Ja! Deelder!" (zijn initialen luiden J.A.). In het programma schopt Deelder wild om zich heen, duiken zijn obsessies voor oorlogsgebeurtenissen steeds weer op in de verhalen die hij vertelt, en dat in een hels spreektempo. De uitgetikte tekst van wat hij in Den Bosch vertelde, zou een niet onaardig boekje beslaan, maar hij weet het allemaal in ruim twee uur over zijn lippen te krijgen.

Uit deze merkwaardige omstandigheid moet u nu niet meteen afleiden dat alles wat hij zegt ook het beluisteren waard is. Soms zijn Deelders bewoordingen biezonder raak en weet hij in een nogal rauwe, Rotterdams-populistische taal toestanden aan de kaak te stellen. Zijn tirade tegen de welzijnswerkers die van levendige volksbuurten in Rotterdam saaie, bloedarmoedige stadsdelen gemaakt hebben met nep-demokratische "inspraak", onder het goedkeurend oog van ambtenaren en bewindslieden die het toch zo graag overzichtelijk houden, is bijvoorbeeld pertinent en trefzeker geformuleerd. Zijn Verhaal over de "Yellow rose of Texas" is dan weer een goede illustratie van de manier waarop hij rond een pietluttig gegeven een hele fantazie in geuren en kleuren weet op te bouwen.

Maar die boeiende fragmenten worden afgewisseld met teksten die van een ontstellende platvloersheid zijn. En dan niet omdat hij graag schuttingwoorden gebruikt Wel omdat Deelder klaarblijkelijk geen enkel middel schuwt om het publiek op zijn hand te krijgen, en daarbij vaak gebruik maakt van grapjes die zo oud zijn als de straat, of inspeelt op populaire vooroordelen. Hij zanikt bv. een kwartier vol over het feit dat de Amsterdammers alles naar zich toetrekken terwijl de Rotterdammers toch eigenlijk de (ekonomische) voortrekkers van het land zijn. Dit is café-geklets van het zuiverste water.

Van hetzelfde allooi is zijn geleuter over fout en niet fout in de oorlog, iets waar Nederlanders in het algemeen maar niet genoeg van lijken te krijgen. Af en toe is wat hij daarover zegt wel de moeite waard, maar het is bedolven onder zo'n lawine van schoten voor open doel dat je niet zoveel zin meer hebt om er aandacht aan te schenken.

Anders gezegd, de produktie -- en uit het voorgaande had u wellicht al begrepen dat het hier meer om kabaret dan echt teater gaat -- is bepaald onevenwichtig. Daar de voorstelling in Brussel een ingekorte versie van de Nederlandse is, is het best mogelijk dat heel wat "slap tijdverdrijf" tussen twee goede teksten uit de voorstelling geschrapt zal worden.

Beursschouwburg, Brussel, vanavond om 20 u. 30.