Date 1988-12-21

Publication De Standaard

Performance(s) L'amour, la mort

Artist(s) Lidwien Roothaan

Company / Organization Carrousel

Keywords obligate • familie-album • amour • mort • roothaan • lidwien • fantazeren • plotseling • omhoogklappende • mime-gezelschap

Dertigers toveren tienerfantazieën: "L'amour, la mort" van Carrousel

AMSTERDAM - Als er iets is waarin Nederlands teater en kabaret vaak uitblinken, dan is het wel het neerzetten van typetjes, de lust om het dagelijks leven te kopiëren. Dat is in essentie wat gebeurt in L'amour, la mort van Carrousel, in een regie van Lidwien Roothaan. Op schitterende wijze, met buitengewone akteurs, wordt de sfeer van puberfeestjes opgeroepen, met alle daarbij horende attributen en situaties

Carrousel begon 30 jaar geleden als mime-gezelschap. Het verwierf faam als kinderteatergezelschap: de voorstellingen werden opgebouwd met kollektieve improvizsaties, ongeveer zoals het Werkteater. Uiteindelijk waren de akteurs min of meer op elkaar uitgekeken.

De groep Carrousel die nu te gast is in de Beursschouwburg is een nieuw gezelschap. Lidwien Roothaan, die als artistiek en zakelijk leider werd ingehaald, bouwde -- onder de vlag van het alleen nog op papier bestaande Carrousel -- een nieuw gezelschap uit, dat zich "de integratie van mime en toneel en het werken binnen een gezelschapsstruktuur" tot doel stelt. (Een formulering die, op de keper beschouwd, alles en niets zegt, behalve dat het gezelschap bij de stichting de handen vrij wou houden.)

In elk geval is de inbreng van de groepsleden hier magistraal georkestreerd. Dertigers toveren met een feilloos gevoel voor het juiste detail tieners op een feestje te voorschijn. En dat gaat van het behoedzaam binnenschuifelen tot het steeds doldriester tegen elkaar opscheppen en het steeds extremer fantazeren over gruwelijke ongelukken en wandaden. Hoe langer het duurt, hoe moeilijker ook de lust om het eens te proberen te onderdrukken valt, maar hoe en met wie, dat is voorlopig van weinig belang in de overprikkelde sfeer.

In dat proberen en fantazeren zie je hoe zich specifieke belevingen van erotiek en dood beginnen af te tekenen in de personages. Doordat een echte verhaallijn ontbreekt, komt de eenzaamheid waarin die fantazie met een onverbiddelijke maar voorlopig nog onschuldige, ongekompromitteerde logika beleefd wordt heel sterk bovendrijven. In die zin is het ook een sprookjesachtig spektakel, en het gebruik van plotseling uit de decorvloer omhoogklappende sprookjeslandschappen bevestigt die indruk.

Familie-album

Je ziet een meisje dat een speelgoedkikker cadeau gekregen heeft, plotseling dwalen door een romantisch landschap met een wit kasteel hoog in de bergen, terwijl ze de kikker met haar zoenen tot een prins probeert om te toveren. Het tweede landschap aan het einde heeft dan weer de donkere romantiek van een vampierenfilm. Tussen die momentopnamen, waarin enkele personages sterk uitgelicht worden, zie je de groep dansen op obligate fuifmuziek, de obligate muurbloempjes, de obligate onhandige slungel en het obligate koppeltje dat zijn handen niet meer thuishoudt. Het gegeven is overbekend, maar het gegrinnik en gelach in de zaal toont aan dat het publiek dit biezonder leuk vindt, zeker als het met zoveel métier gedaan wordt.

Het heeft dan ook iets van het bladeren in een familie-album met jeugdfoto's. Dat is ook de achillespees van de voorstelling. De voorstelling raakt eigenlijk nauwelijks voorbij die ironische melancholie en vertedering. Allerlei tema's worden aangesneden, maar de virtuositeit belet niet dat, eens het beeld is opgebouwd, het ogenblikkelijk vergeten is. Dat hoeft niet echt een bezwaar te zijn, maar het wekt dan toch enige verwondering als je verneemt dat Cocteau's Les enfants terribles als voorbeeld heeft gediend. Zo sterk "plakt" het dus duidelijk niet "aan de ribben". Vergeleken met de talloze voorstellingen die dat evenmin doen, maar dan ook nog vervelend, slecht geakteerd en vreselijk rechtlijnig zijn, is dit een waar genoegen.

"L'amour, la mort" van Carrousel is te zien in de Beursschouwburg te Brussel op donderdag 22 en vrijdag 23 december om 20 u 30.