Date 1991-12-13

Publication De Standaard

Performance(s) De meesterklok

Artist(s) Mistiaen, Bruno

Company / Organization

Keywords goele • derick • mistiaen • tekst • overgave • vertelt • voelde • ondergaan • gekkenpraat • onderdompelen

Stemmen uit het leven van een vrouw

LEUVEN -- De meesterkok is, na De mensenslinger met Dirk Van Dijck de tweede solo-teatervoorstelling die door Bruno Mistiaen geregisseerd wordt. Nu schreef Mistiaen zelf de tekst, en is de verteller geen man, maar een vrouw, Goele Derick. Het gaat ook in deze voorstelling niet om een rechtlijnig verhaal, al kan je wel min of meer een familiegeschiedenis rekonstrueren uit wat gezegd wordt.

De suggestie dat het om zo'n geschiedenis gaat ontstaat, vooral doordat een vrouw in haar lichaam alle stemmen verzamelt die in de tekst opdoemen. Die stemmen spreken alle over een gelijkaardige geschiedenis, samen te vatten als het levensverhaal van een oude vrouw die terugkijkt op haar leven, van de eerste seksuele fantazie tot het laatste louteringsritueel, een hongerstaking. Maar strikt gesproken is het nooit duidelijk waar de werkelijkheid stopt en het fantasme begint, wie precies aan het woord is en zelfs niet wat het statuut van Goele Derick is: speelt ze iemand, of vertelt ze erover, of speelt ze iemand die vertelt over zichzelf.

De sterke struktuur van de tekst zelf laat die vele dubbelzinnigheden toe. Tema's en motieven zoals incest of het verhaal van een hoofd dat door een trein van zijn romp gescheiden voortleeft, lopen de hele tekst door, maar telkens in andere kombinaties. Dat creëert een bedwelmend gevoel. De sterke samenhang van alle losse stukken tekst suggereert dat iemand met volle overgave haar gedachten vertelt, wat er zich ook aandient, of het een taboe is of niet.

Er wordt zelfs gesuggereerd dat diegene die vertelt ook op die manier door het leven gegaan is, met een blinde overgave aan elke emotie die zich aandiende, en daar op het einde een balans van opmaakt. Als kijker kan je niet anders dan of afhaken, of mee instappen in de oneindige en veelzinnige ruimte die door de tekst uitgezet wordt.

De eerste die op dat probleem botst, is natuurlijk degene die speelt: het ligt niet echt voor de hand om een ongeremd vertoog als dit te gaan spelen. Ga je chargeren, dan vertrappel je de tekst onder een nutteloze tweede tekst, die eigenlijk zegt dat je er niets mee te maken wil hebben, dat het gekkenpraat is. Speel je het te sec, dan lijkt het ook weer of je de tekst niet goed onder ogen durft te zien, laat staan ondergaan. Zoiets moet het dus zijn, een medeplichtig ondergaan en onderdompelen in de tekst, het loslaten ven de gêne om ze door te geven aan een publiek.

Goele Derick raakt daarin een heel eind op weg, al voelde je bij de Leuvense première wel een onwillekeurige afweer: oogkontakt met het publiek werd bij voorbeeld geweerd, als stond er een muur tussen publiek en aktrice. Je voelde af en toe gespannenheid onder het vanzelfsprekend professionalisme dat haar door moeilijke momenten hielp. Hinderlijk werd dat nooit. Het is tekenend voor de diepe indruk die de voorstelling laat dat het een hele poos stil bleef op het einde van de voorstelling vooraleer er geapplaudisseerd werd. En een terecht applaus

Nog te zien in de zaal Van 't Stuc in de Vlamingenstraat 96 in Leuven op vrijdag en zaterdag om 20 u. 30, en daarna in de Limelight in Kortrijk op 21 december, op 15 en 16 januari in de Beursschouwburg in Brussel en op 17 en 18 januari in de Monty in Antwerpen.