Date 1992-01-14

Publication De Standaard

Performance(s) Gebied

Artist(s) Koevoets, Pamela • Boyer, Marian

Company / Organization

Keywords aktrices • marian • wils • boyer • speelruimte • hilde • herinnering • minimale • monologen • statuut

Dialoog met herinneringen

BRUSSEL -- Spaarzaam wordt in Gebied, een stuk van Pamela Koevoets en Marian Boyer, het kader van het verhaal aangeduid: een vrouw, "L", gespeeld door Marian Boyer, zit in een café, een deel van haar jeugdterritorium. Ze haalt herinneringen op aan haar zus "D", meer zelfs, ze probeert die door haar vertelling weer tot leven te wekken. Je krijgt het verhaal van een meisje dat steeds verder van de realiteit afdwaalde en uiteindelijk in een spiraal van steeds extremer ervaringen tot zelfmoord kwam.

"D", gespeeld door Hilde Wils, is alleen als herinnering aanwezig, als een konstruktie van L. De tekst zelf vertoont daar een storende inkonsistentie, waardoor je voortdurend in het ongewisse bent over het statuut van wat de aktrices doen en zeggen. Wils' lange monologen laten zich gemakkelijk herkennen als een zelfonderzoek: Ze spreekt haar twijfel uit over haar existentie, de relatie ervan met anderen.

Die monologen zijn nogal zwaar op de hand, en gespeend van elke referentie aan het soort details als herinneringen aan kleine gebeurtenissen, smaken, geuren die het waarmerk zijn van een monologue intérieure. Dat is niet alleen literair een zwakte-bod, het klopt ook niet echt met het kaderverhaal: diegene die we reëel zien is L, die zich bevraagt over het mysterie van de zelfmoord van haar zus. De bespiegelingen die D ten beste geeft, kunnen eigenlijk niet bestaan in haar herinnering, ze kunnen enkel bestaan als een rekonstruktie van L over wat D bezielde.

De beste momenten in het stuk zijn dan ook die waarin de herinnering aan kleine gebeurtenissen echt tot leven komt; op dat moment heeft het verhaal soms een verrassende autenticiteit, roept het een biezonder levendig beeld op van de leefwereld van jonge meisjes. En die momenten zijn in de tekst in hoofdzaak bij L gelegd, zodat het personnage D wel binnen nauwe, en struktureel onlogische, tekstuele marges moet handelen, die het mysterieuze bijna letterlijk geen speelruimte geven.

De regie, gevoerd door de twee aktrices zelf, lost de problemen die er zijn met het statuut van de verschillende tekstfragmenten niet op, en laat zelfs na om, al was het maar door een goede lay-out van de speelruimte, die verschillen scherp te stellen. Daardoor gaat het de voorstelling aan tempo mankeren; wat zeker niet verbetert door de uiterst minimale, efficiënte akteerstijl.

Bij de Brusselse première leek het er ook op dat Hilde Wils te kampen had met plankenkoorts; haar akteren was erg gespannen, al kan dat ook liggen aan de biezondere moeilijkheden die de tekst stelt.

Toch is de voorstelling geen absolute mislukking, precies door de momenten waarin de herinneringen echt gaan leven. Dan zie je dat je hier met twee aktrices te maken hebt met een groot en genuanceerd uitdrukkingspotentieel.

Een regie die er niet voor terugdeinst de tekst aan te passen aan de spelervaring en meer rigoureuze verdelingen in de speelruimte aan te brengen, zou de voorstelling enorm aan kwaliteit kunnen laten winnen. De tekst is immers speciaal voor deze voorstelling geschreven, en dus scenisch maagdelijk. Een overdreven respekt ervoor en een te terughoudende, minimale regie, heeft hier kontraproduktief gewerkt.

Te zien op diverse plaatsen in de komende weken.