Date 1993-02-27

Publication De Standaar

Performance(s) De grote walvis

Artist(s)

Company / Organization Marti Co

Keywords achab • mettiko • moby • priester • dick • grollen • brussels • grappen • rrussel • kabaretvoorstelling

Marti Co toont Brusselse apestreken met een walvis

BRUSSEL -- De naam "Marti Co", waar een tweetalig gezelschap van jonge akteurs, afgestudeerd aan de kleine Akademie in Rrussel, zichzelf mee bedicht, klinkt als "mettiko" als je hem in het Brussels uitspreekt. Mettiko is ook het Brussels woord voor het kleine aapje dat een draaiorgelspeler placht mee te nemen op zijn ronde. In overdrachtelijke zin wordt het ook wel gebruikt voor een lachwekkende of grappige persoon.

Wat moet je verwachten van een gezelschap met die naam? Zijn zij narren die je de waarheid schertsenderwijs onder de neus wrijven, of is het gewoon een stel loltrappers? Als je in de programmabrochure van De grote walvis leest dat ze op zoek waren naar de onderliggende motieven van de roman Moby Dick van Melville, dan zou je net eerste denken. De voorstelling zelf suggereert eerder het tweede.

Dat blijkt al uit de openingsscène, die achteraf ook een running gag van de voorstelling wordt. Een priester -- een al te geile priester blijkt later, die sermoenen prevelend achter vrouwen jaagt en ze ook verkracht -- houdt een donderspeech in een soort potjeslatijn dat doorspekt is met moderne woorden als "bancontact en mister cash". Dat belegen soort grappenmakerij wordt nog eens geserveerd wanneer Jan Hammenecker, als bodybuilder in badjas, Juliette Greco's Déshabillez-moi zingt. Deze twee kabareteske sketches hebben voorts maar zeer zijdelings iets te maken met wat volgt, alsof er vooraf duidelijk moet gemaakt worden dat het de akteurs wel ernst is, maar dat er toch ook goed (en vettig, o durf!) mag gelachen worden.

Van dit euvel raakt de voorstelling niet meer af. In korte scènes wordt het verhaal van Moby Dick en kapitein Achab min of meer vlot verteld. De grote vondst daarbij is dat de walvis zelf wordt voorgesteld als een zeer verleidelijke vrouw in 18e-eeuwse ruisende gewaden. Het is geen vondst van wereldbelang, maar het maakt wel snel duidelijk dat de walvis voor Achab de belichaming is van een groot verlangen. De vraag is dan wel weer of het bij Achab om een erotisch verlangen gaat, zoals toch enigszins gesuggereerd wordt.

Het grote gebrek van de voorstelling kan je dan samenvatten als: gebrek aan specificiteit en scherpte van denken. De meeste van de vele grappen en grollen zouden net zo goed in een andere voorstelling ondergebracht kunnen worden. De overmaat aan grappen en grollen, aaneengeregen als in een kabaretvoorstelling, overstemt volledig het gegeven en dat wat de teatermakers er mogelijk mee willen vertellen. Het verveelt niet, maar grappig of interessant is het evenmin.

Op 9 en 10 maart in CC Sint-Pieters-Woluwe.