Date 1993-12-15

Publication De Standaard

Performance(s) Glenn

Artist(s) de Lange, Gijs

Company / Organization Toneelgroep Amsterdam

Keywords

Verhaal van virtuoos pianist

LEUVEN -- Afgezien van een enkel optreden in de Singel zoals met de grote zaal-productie "Count your blessings" van Gerardjan Rijnders (een stuk dat ook voor het Theaterfestival geselecteerd werd), was Toneelgroep Amsterdam tot heden zelden in België te zien, hoewel het toch een van de toonaangevende Nederlandse gezelschappen is. Een duur productieapparaat, een planning die lang op voorhand vastligt en het feit dat optreden in België niet meetelt in de "spreidingsopdracht" van het gezelschap zijn daar de schuld van. Onder meer door de inspanningen van 't Stuc in Leuven is daar, wat kleine-zaalproducties betreft, wat verandering in gekomen. Na "Liefhebber" en "Mooi weer vandaag" was nu ook "Glenn" van David Young te zien.

Glenn is een gelegenheidsstuk dat David Young schreef voor het Glenn Gould-festival in Toronto in 1992, tien jaar na de dood van deze merkwaardige pianist. Regisseur Gijs de Lange, een bewonderaar van Goulds werk, wou het stuk dadelijk regisseren. Youngs stuk is allesbehalve een geromantiseerde biografie, veeleer een verkenningstocht in de gedachtewereld van de excentrieke kunstenaar.

In het stuk verschijnen vier personages, die elk een deelaspect van de historische figuur belichamen. Hein van der Heijden speelt het wonderkind, Mark Rietman staat voor de concertpianist, Hans Kesting is de perfectionist die in de studio de ideale klank probeert te vinden en Han Kerckhoffs geeft gestalte aan de puriteinse aspecten van Goulds karakter.

De teksten die ze spelen, verwijzen vaak naar interviews en eigen teksten van Gould. Hier en daar nemen de vier acteurs ook wel eens een extra rol voor hun rekening, om een historische gebeurtenis te belichten in Goulds leven, zoals de ontmoeting met von Karajan.

Het decor waarin alles zich afspeelt, is de klankstudio waarin Gould zich op het einde van zijn leven in volledige eenzaamheid had teruggetrokken. Na enige tijd ga je die dicht volgestouwde ruimte echt ervaren als een verbeelding van het inwendige van het hoofd van de pianist: de afsplitsingen van de ene componist gaan er met elkaar in discussie, herbeleven oude traumatische gebeurtenissen, discussiëren over uitvoeringspraktijken, en dat alles bijna simultaan, alsof het hele stuk een "stream of consciousness" was, waar alleen de muziek voor interpunctie zorgt.

Daarmee is meteen gezegd dat deze voorstelling tamelijk veeleisend is voor de kijker. Wie niet echt op de hoogte is van Glenn Goulds leven, raakt gemakkelijk de draad kwijt. Dat heeft uiteraard te maken met de ontstaansgeschiedenis van het stuk: het werd geschreven voor ingewijden, die wellicht aan een woord genoeg hadden om een dialoog te plaatsen in het levensverhaal.

Desondanks blijft deze voorstelling een boeiend werkstuk als je het bekijkt als een poging om op de scène vorm te geven aan een psychische realiteit die strikt gesproken "onvoorstelbaar" is.