BRUSSEL -- Vanaf de negentiende eeuw komt het reizen op gang: naar zee, naar het oosten, naar Italië, op bootreis... Het kan niet ver en niet exotisch genoeg zijn. Een zoektocht naar de ultieme ervaring, naar het sublieme als uitweg uit de steeds grotere beklemming van het dagelijkse burgerbestaan. Maar vaak verging het de reizigers slecht: de melancholie reisde gewoon mee, de prachtige kleuren van het oosten, de oneindige zee bleken al snel een even grote sleur als het leven thuis. Flaubert, met zijn reis door de oriënt en Gontsjarov, op wereldreis met het fregat Pallas, verwoordden die desilluzie in hun werk. Grace Ellen Barkey greep hun teksten aan voor een voorstelling over melancholie, One; het resultaat is, het onderwerp ten spijt, merkwaardig lichtvoetig.
Grace Ellen Barkey is lid van de Needcompany, One is haar eerste eigen voorstelling. Ze deed eerder beroep op Mil Seghers en Claude Godin, een akteur en een danser die bij de Needcompany al hun sporen verdienden, en verder op Eugenio Jimenez en Petra Bolte. Mil Seghers opent de voorstelling in het halfduister met een gedicht van E.E. Cummings uit 1923, "One pierced moment whiter than the rest" door John Cage getoonzet.
De titel van de voorstelling One, is afgeleid van de titel van het gedicht en de manier waarop Seghers het zingt, geleund tegen een trap, en nauwelijks hoorbaar, vat het centrale tema van de voorstelling ook op een treffende manier samen. Immobiliteit en weemoed druipen van de man af.
Flaubert
In de verdere voorstelling zal Seghers in hoofdzaak de figuur van Flaubert belichamen. Hij vertelt zijn belevenissen in de oriënt, maar de droom die hem achtervolgt tussen alle faits divers door wordt belichaamd door Petra Bolte. In haar lichte zijden onderkleedje staat zij voor een ideaaltype van vrouwelijkheid of zelfs voor een onmogelijk verlangen. Op een bepaald ogenblik in de voorstelling klapwiekt zij loom met haar armen als een vogel die vrij en zwaar door de lucht zweeft, ver boven het dagelijkse gewoel. Zij is als Louise Colet, de vrouw met wie Flaubert een schier eindeloze korrespondentie onderhield, maar nooit tot een echte verhouding kwam.
Eugenio Jimenez en Claude Godin staan tussen Seghers en Bolte in, zij vertolken en dansen allerhande rollen, van de lichtjes geblaseerde opvarenden van een cruise-schip, over exotische types -- met prachtige komische momenten van Jimenez als een charmezanger -- tot de rol van Gontsjarov.
Die vele rolwisselingen worden mogelijk omdat de opbouw van de voorstelling, met tekstfragmenten van Flaubert en Gontsjarov, liedjes, stukken koreografie en kleine sketches zeer associatief is. Er wordt een sfeer opgeroepen, meer dan dat Barkey probeert een indringende analyse te geven van het melancholisch syndroom. Wat de voorstelling genietbaar maakt, is de licht-geamuseerde, licht-ironische, maar tegelijk zeer warme toon van de associaties.
Het is een voorstelling waarbij je zelf wat gaat wegdromen, af en toe moet grinniken als Godin en Jimenez hun knotsgekke kunsten uithalen, en een enkel moment ook wel echt gepakt wordt door de desperate toon van bij voorbeeld Flauberts brieven aan Louise Colet.
Nog te zien zaterdagavond om 19 uur in Théâtre 140 aan de Plaskylaan, 1040 Brussel.
