Date 1994-12-20
Publication De Standaard
Performance(s) Everyman
Artist(s) Van Den Broeck, Hans
Company / Organization Les Ballets C. de la B.
Keywords schillings • familie • everyman • waslijn • moeder • borden • broeck • jas • mime • allen
Leven in een kartonnen doos
GENT --
Deze familie is een gesloten doos. Dat wordt bij de aanvang gedemonstreerd: midden op de scène staat een groot kartonnen bouwsel waaruit als een raam een opening voor een tv-scherm is uitgespaard. Daarop zie je mensen in een kring rond de moeder stilzwijgend eten. Alleen het gerinkel van borden en messen weerklinkt. Zelfs de manier waarop na het eten de borden op elkaar gestapeld worden, spreekt boekdelen over het humeur van elkeen. Een wat oudere man -- wellicht de vader -- verlaat al snel zonder uitleg de tafel. Hij duikt in levende lijve op naast de doos om een luchtje te scheppen, alsof het daarbinnen wat te benauwd wordt.
Die benauwdheid is het komplement van de grote vrijpostigheid waarmee alle personages -- er zijn geen pottekijkers van buiten de familie -- met elkaar omgaan. Als allen de doos verlaten hebben, merk je pas dat de moeder van de video niet op de scène verschijnt. Ze is afwezig of dood, het wordt niet verklaard. Je merkt alleen dat de rest van de familie er wat verloren bij loopt. Ze klitten aan elkaar of vechten iets uit, heel ongegeneerd, maar die handelingen leiden nergens toe.
Een en ander wordt al van in een van de eerste scènes mooi voorgesteld. Allen hangen met hun jas aan een wasdraad op, met hun tenen net op de grond. Ze schijnen te wachten op iets, al is niet duidelijk wat. Een lege jas aan de lijn stelt de moeder voor die er niet meer is. Fluiten en nootjes knabbelen verdrijft de tijd.
Plots beginnen
Toch trekt hij zich later terug om op een bankje te slapen, terwijl de anderen verder rotzooien. Op het einde van het stuk knipt hij toch de waslijn door die allen verbindt. Dat luidt het einde van deze gesloten familiewereld, en tegelijk het einde van het stuk in. Het laatste beeld is een close-up op het video-scherm van de moeder, die afwerende gebaren maakt als iemand haar wil registreren.
Wat tussen dit begin en einde gebeurt, is een eindeloos spel van kleine variaties op dagelijkse handelingen en gebaren, kleine kreten, een liedje en een dansje. Ze werden verdicht en geabstraheerd tot een soort koreografie of mimisch spel dat dicht aanleunt bij een biezondere en zeer herkenbare leefwereld. Leuke en veelzeggende vondsten zoals de waslijn en de kartonnen woning, maken van het eentonige gegeven een af en toe zeer grappige, maar allerminst triviale teaterervaring.
Voorlopige speellijst: in de