Date 1996-12-14
Publication De Standaard
Performance(s) Contre Saturne
Artist(s) Mossoux, Nicole • Bonté, Patrick
Company / Organization Comagnie Nicole Mossoux/Patrick Bonté
Keywords saturne • contre • krukken • bonté • mossoux • krukkenlopers • rouwceremonie • groepsbesef • onnadrukkelijk-virtuoze • kilte
Melancholie en gekte
Een half jaar geleden presenteerden
Een onnadrukkelijk-virtuoze belichting geeft de lichamen van twaalf acteurs/dansers een onwerkelijke verschijning op een bijna leeg, gigantisch podium. Dat zij niet spreken, en, behalve in een scène, geen werkelijk contact met elkaar maken, verhoogt de onwerkelijkheid van wat we zien. Zelfs al staan de akteurs er vaak poedelnaakt. Hun sporadische onderlinge oogcontact suggereert ook niets: zij kijken naar elkaars billen en buiken met een abstract-wetenschappelijke blik; als naar te onderzoeken specimens.
De kilte van hun verschijning heeft op de toeschouwer een vreemd effect. Je eigen lust tot kijken naar de concrete lichamen op het podium schijnt te verdwijnen als sneeuw voor de zon. Waar gewoonlijk allerlei betekenissen lijken te verschijnen, zie je zelf ook niet veel meer dan versteende voorwerpen, die lijken op acteurs. Of beter nog, op allegorische gravures uit renaissance en barok. Precies die beelden blijken ook de inspiratiebron van een voorstelling over melancholie, die gemoedsgesteldheid waarin elke emotionele investering van de dingen compleet verdord is.
Dat blijkt bijvoorbeeld al uit het eerste beeld, "La famille". Allen staan opgesteld alsof ze poseren voor een groepsportret, maar de blikken van de poseurs drijven weg van de kijker naar een ijle verte. De ene acteur na de andere zakt weg uit het beeld, tot alle eenheid en samenhang, letterlijk en figuurlijk, zoek is. De trots en het groepsbesef die waarmerk zijn van groepsportretten, sijpelen hier vervaarlijk snel weg.
Die melancholie heeft ook zijn tegenhanger: de gekte en de spot met de futiliteit der dingen. Dat wordt verbeeld in twee scènes. Een ervan is een parodie op de rouwceremonie bij het overlijden van een koning, waar de acteurs voor een keer dwangmatig elkaars nabijheid opzoeken, in een karikaturale verbeelding van een niet te bedwingen geslachtsdrift. De andere is een catwalkshow van krukkenlopers. Gebruiken ze de krukken eerst nog echt, omdat ze niet op de been kunnen blijven, na enige tijd worden de krukken vrolijk rondgezwierd als gadgets in een dolgedraaide lingerieshow.
Een ironische steek naar het ritueel van de (mode-)consumptie, dat oude rituele plechtigheden verdrongen heeft?