Date 1997-03-25

Publication De Standaard

Performance(s) Stories

Artist(s) Barkey, Grace Ellen

Company / Organization

Keywords stories • benchorf • karenina • klankinstallatie • verhalen • ongeluk • anna • tolstoj • reinigingsruimte • transparanten

Vlinderen tussen geluk en ongeluk: Grace Ellen Barkey speelt actieve rol in haar "Stories"

BRUSSEL -- Geluk is bepaald niet het aangewezen garen om kunst uit te spinnen, wel integendeel. We willen het allemaal wel hebben en houden, maar niets is saaier om te zien en te beschrijven dan dat. Grace Ellen Barkey vond het thema boeiend genoeg om er haar vierde danstheaterstuk, Stories, aan te wijden.

Barkey ontwikkelt het idioom dat zij in vroegere stukken gebruikte. Teksten uit de wereldliteratuur, in dit geval het verhaal van de ongelukkige liefde tussen Anna Karenina en Wronski van Tolstoj, vormen het basisstramien waarop al improviserend met een groep acteurs/dansers geassocieerd wordt. Andere teksten, maar ook muziek en decor vormen een fijnmazig theatraal weefsel, dat steeds moeilijker voor een eenduidige interpretatie vatbaar is.

Nordine Benchorf, Franck Chartier en Muriel Hérault gaan op een zeer vreemde manier om met teksten van grote filosofen of citaten uit Anna Karenina. Zo debiteert Benchorf bij aanvang wel met gepaste pathos de laatste bladzijden van Tolstojs meesterwerk, maar vreemde muziekkeuzen en storingen van de anderen halen alle drama onderuit. Benchorf kan zijn lach af en toe nauwelijks onderdrukken vooraleer hij de "juiste" toon weervindt. Héraults interpretatie van bedenkingen van Spinoza over het geluk krijgt door haar gestiek iets vrij komisch.

Dit soort interventies geeft al deze grote verhalen over geluk en ongeluk het statuut "slechts" verhalen te zijn, in wezen niet zoveel juister of beter dan meer banale verhalen. Zoals bijvoorbeeld de banale bewering dat de liefde bedrijven de hoogste vorm van geluk is.

Grace Ellen Barkey speelt zelf een actieve rol in dit relativerende mijmeren. Ze is mee aanwezig aan de rand van scène, gezeten tussen een overheadprojector en een klankinstallatie. Met de klankinstallatie stuurt of stoort zij het gebeuren.

Maar vooral de overhead-projector is belangrijk. Af en toe gebruikt ze die om een textuur (een los geweven stof, haar eigen haar) op het decor te projecteren. Maar meestal registreert ze met stift op transparanten haar eigen bedenkingen bij het gebeuren. Niet noodzakelijk met woorden, ook met tekeningetjes of gewone kribbels. Dat kribbelen lijkt wel wat op het streepjes trekken in de marge van het witte blad, als de woorden maar niet willen komen. Een vorm van gedachteloze concentratie.

De charme van de voorstelling, en die is niet gering, berust op deze vreemde openheid. Aantrekkelijk is het vlinderende van het samenspel tussen de vier personen die aanwezig zijn op het podium, elk met hun sterke présence. Het staat in sterk contrast met de koele, bijna doodse atmosfeer van het decor, grote witte zuilen in (namaak-)granitomarmer als in een reusachtige reinigingsruimte.

Je zou kunnen bedenken dat dit contrast het dragend idee van dit stuk weerspiegelt. Al zijn het maar (flut-)verhalen die we onszelf wijsmaken, precies het vermogen om ze te verzinnen maakt de kaalheid van het leven draaglijk. Zelfs als je meent dat die verhalen niet waar zijn.

"Stories" is nog te zien in de Brigittinenkapel (vlakbij Kapellekerkstatton)in Brussel, van 26 tot en met 29 maart, telkens om 20.30 uur. Reservaties 02-218.40.75. Daarna op tournee in Nederland.