Date 1999-03-18

Publication De Standaard

Performance(s) Sabotage Baby

Artist(s) Naharin, Ohad

Company / Organization Batsheva Dance Company

Keywords baby • naharin • stelten • machines • israëlische • excursies • -gehalte • croonen • metaaldraden • machinale

Batsheva brengt beroezende Sabotage Baby: Israëlische dansgroep neemt loopje met bestaande theaterwetten

Batsheva brengt beroezende Sabotage Baby

Israëlische dansgroep neemt loopje met bestaande theaterwetten

Van onze medewerker BRUSSEL -- "Sabotage Baby", een choreografie van Ohad Naharin voor de Batsheva Dance Company kent geen echt begin: als je de zaal binnenkomt, staan muzikanten en dansers al op de dichtberookte scène. Vooraan staat een man in zwarte smoking te dansen op Latijns-Amerikaanse muziek. Met kleine pasjes, gesloten ogen en naar boven geheven hoofd, als in een diepe roes. De voorstelling waarin hij ons meeneemt heeft dan ook veel weg van een grillige droomwereld.

Ook bij de pauze blijft het onduidelijk waar het stuk ophoudt en herbegint. Die ambiguïteit zegt veel over deze "Sabotage Baby": het stuk neemt steeds weer op een plezierige manier een loopje met de wetten van het theater. Een helder afgelijnde thematiek, een uitgepuurde danstaal, je zal het hier niet aantreffen. Maar in ruil krijg je in de kriskras door elkaar lopende fragmenten wel een ontzettende lust in het fabuleren, een sprankelende overvloed aan choreografische vondsten, zoveel zelfs dat het stuk gewoon niet na te vertellen is. Die (zachte) anarchie van grillige associaties en aanzetten blijkt een bron van heel veel kijkplezier, met af en toe een ronduit spectaculaire scène.

Het zijn vooral de kostuums en de muzikale omlijsting die zorgen dat deze beeldenvloed toch een eenheid van sfeer, een duidelijke "handtekening" blijft vertonen. Voor de muziek deed Naharin een beroep op de Nederlanders Peter Zegveld en Thijs van der Poll van het ensemble Orkater. Zij zijn ook zelf aanwezig op de scène, af en toe om een liedje ten beste te brengen, maar meestal om klank te ontlokken aan hun batterij vreemdsoortige, ineengeknutselde machines. Hier en daar herken je wel een stuk muziekinstrument, maar het zijn vooral machinale knars-, blaas-, piep-, boor- en genstergeluiden die overheersen in hun eigenzinnig klanktapijt. Alsof de scène een gigantische fabriekshal was waar de machines als bij toverslag volgens een ritme beginnen te draaien.

Hun muziekmachinerie, hoogtechnologische onderdelen geassembleerd op een primitivistische manier, heeft een bijzonder hoog "Mad-Max"-gehalte. Dat wordt weerspiegeld in de kostuums. Uit ruige lappen bruine stof, eerst niets meer dan lompe schorten die de dansers allerminst flatteren, ontstaan in de voorstelling bijzonder fantasievolle sciencefictionkostuums, met blinkende spijkers, uitzinnige verenversieringen en metaaldraden op de koop toe. Slechts af en toe wordt deze sfeer van machine-muziek en fantasy-kledij even doorbroken. Kleine scènes, als het ware dromen binnen de droom die, in tegenstelling tot de andere, net extreem geciviliseerd zijn. Een Japanse geisha bijvoorbeeld die een liefdesverhaal vertelt. Of vrouwen in hoepeljurken die, netjes op een rijtje, een man benaderen die aan het "croonen" is. Maar heel lang duren deze excursies niet.

Samenhang

In het eerste deel van het stuk ligt de nadruk heel sterk op de groep, met een sterk onderscheid tussen mannen en vrouwen. Naharin buit die groepssamenhang steeds uit om kleine solo's en duetten eruit te laten springen. De soepele, erg aardse en krachtige bewegingsstijl van de dansers, niet wars van brede uithalen, onderstreept de individualiteit van de dansers binnen de groep op uitmuntende wijze.

Hier duikt ook een thema op dat het tweede deel zal bepalen. De opzichtig opgedirkte Sonia d'Orléans komt op hoge stelten een lied zingen. In het tweede deel keert ze terug, maar nu vergezeld van drie mannen op nog veel hogere stelten, torenhoog verheven boven de scène. Er ontstaat een fascinerend David-en-Goliath-gevecht tussen deze reuzen en de kleine Mami Shimazaki, die behendig en soepel, maar met een indrukwekkende kracht tussen de hoge poten van deze mannen door danst. Voor wie van sterk spektakel houdt, zijn dit onvergetelijke beelden, uitgevoerd door buitengewone dansers. Pieter T'JONCK