Annamirl van der Pluijm: de dans als medium
"De muziekkeuze wordt bepaald door wat in mijn kast staat"
Van onze medewerker GENT -- In overzichten van "jonge" choreografen duikt de naam van de Nederlandse Annamirl van der Pluijm regelmatig op als voorbeeld van iemand wiens werk een sterke eigen signatuur heeft, het epitheton "belangwekkend" waardig. En dat ondanks haar relatief beperkte output.
Van 1992 tot nu bestaat die output, de komende première van Augenblick meegerekend, maar uit vijf korte werken, uitsluitend solo's. Daarnaast werkt ze als danser sporadisch voor andere choreografen zoals Marc van Runxt of Jan Fabre.
In 1984 begon ze haar carrière bij Fabre, als enige danseres in de cast van De Macht der Theaterlijke Dwaasheden.Nadien werkte ze ook nog drie jaar bij de Duitse expressionistische Reinhild Hoffmann. Een grotere spanning dan die tussen de sterke vormelijkheid van Fabre en het gevoelsmatige van Hoffmann is moeilijk denkbaar. Merkwaardig genoeg verenigt de choreografe in haar eigen werk net deze twee tegenstrijdige aspecten. Het is precies uit die spanning dat Van der Pluijms werk zijn bijzondere kracht haalt.
-- Welke plaats neemt
Augenblick in in je werk? "Augenblick vormt een tweeluik met de voorgaande voorstelling The other me, op de wijze waarop Solo P, Solo M aanvulde. In Solo M was het de zwaarmoedigheid, de getormenteerde expressie van Martha Graham die het vertrekpunt vormde, terwijl Solo P door de lichtheid van de barokdans geïnspireerd werd. In essentie kwamen verschillende aspecten van mezelf aan bod in deze twee portretten."
"In The other me toon ik weer iets anders uit mijn privéleven: ik heb een schort aan en er ligt een boom op de scène. Zo duid ik aan dat het gaat over de dagelijkse realiteit, maar ook over mijn verbondenheid met de aarde en de natuur, over behoefte aan stilte, zelfs wat ascetisme."
"Augenblick daarentegen is gebaseerd op het werk van Gustav Klimt. In zijn portretten verdwijnt de vrouw bijna in het beeld. De geïdealiseerde vormen hebben een heel sterke sensualiteit. Maar de sterke stilering en het goud verlenen de beelden ook iets icoonachtigs, sacraals. Die dubbelheid houdt mij bezig. Ik wil hier nachtstemming, illusie, ongrijpbaarheid tonen, in tegenstelling tot het aardse van The other me."
,,Wat mij overigens bijzonder fascineert aan het werk van Klimt is dat het om portretten gaat, om een pose, een oogopslag. Ook Solo M is opgebouwd uit de poses die Martha Graham innam voor foto's. Het gaat in zo'n pose telkens om een eenmalig moment dat gevangen blijft in het portret, terwijl buiten het portret alles vergaat.
-- Hoe kom je vanuit zo'n moeilijk vatbare thema's tot een theatrale vorm? "Dat verschilt nogal van stuk tot stuk, afhankelijk van hoe ik ben op een bepaald moment. Augenblick gaat over het ongrijpbare, omdat ik als midden-dertiger het gevoel heb dat ook in mijn leven heel wat dingen ongrijpbaar zijn. Ik zoek het materiaal voor de voorstelling meestal heel dicht bij mezelf: de muziekkeuze bijvoorbeeld wordt bepaald door wat ik in mijn kast heb staan, ik ga er niet naar op zoek. Wat de dans betreft denk ik dat alweer de pose, de persoonsschildering in bepaalde gevoelens, alles bepaalt. Die probeer ik dan te vatten in een zo sterk mogelijke vormelijke structuur, waarin ik mezelf heel wat restricties opleg. Ik hou bijvoorbeeld erg van symmetrie, van het tonen van voor-achter."
Solo -- Blijf je jezelf beperken tot de solo-choreografie? "Dansen met twee of meer vind ik op zich heel prettig, maar dat is niet hetzelfde als een dans creëren voor meerdere mensen. Dan moet je pedagoog zijn, duidelijk maken wat je wil, het heft in handen nemen. Dat lijkt mij een ander métier."
-- Als je voorstellingen zo verbonden zijn met je eigen persoon, lijkt het mij niet makkelijk om in de sleur van de herhaling de oorspronkelijke bezieling niet te verliezen. "Voor mij wordt het nooit sleur: elke voorstelling blijft een griezelig moment, omdat de aandacht zo exclusief op jou gericht is. Bovendien evolueert een stuk voortdurend door de confrontatie met het publiek. Het is een dialoog die je intenties en inzichten verandert."
-- Je maakt klaarblijkelijk een onderscheid tussen het bewegings- en het acteeraspect van je stukken. "Ik ben wel danser, maar voor mij is dans alleen een medium, geen uitgangspunt. Ik wil mijn persoon tonen, niet hoe perfect ik iets kan. Ik doe dat via thema's waarmee ik me kan identificeren. Je kan het vergelijken met de manier waarop acteurs rollen naar zich toetrekken, door de overeenkomsten tussen de rol en hun eigen persoon te zoeken." Pieter T'JONCK
"The other me" en "Augenblick", van 19 tot 21 april, 20 uur in de Vooruit (Gent). Reservering: 09-267.28.28.
