Date 2000-03-11

Publication De Standaard

Performance(s) Metapolis (project 972)

Artist(s) Flamand, Frédéric

Company / Organization Charleroi Danses

Keywords metapolis • hadid • metropolen • charleroi • geplooide • objecten • massa • frédéric • blue • gemeenplaatsen

Frédéric Flamand mislukt in beeldessay

Charleroi -- Kun je via theaterdans nadenken over de ontwikkeling van moderne metropolen? Niet waarschijnlijk: dans heeft te maken met concrete lichamen in een concrete ruimte, terwijl grootsteden een onoverzichtelijke, onvatbare ruimte vol vliedende beelden zijn. Toch probeert Frédéric Flamand dat in Metapolis (project 972) met de hulp van Zaha Hadid, de Irakees-Britse sterarchitecte.

In zijn voorstellingen over moderniteit en theatraliteit is dit het procédé van Flamand: hij verdubbelt de scenische actie met reuzegrote projecties op de scènewanden en gebruikt verbluffende decorstukken en lichtshows. Voor die laatste deed hij nu een beroep op la Hadid.

Deze virtuele ruimte is het kader voor zijn beeld-essayistiek. In Metapolis word je bestookt met beelden van stedelijke fragmenten. Geen stemmige beelden van oude stadskernen, maar unheimliche netwerkruimtes zoals tunnels, of publiciteit die de stedelijke ruimte overwoekert. Een aardige vondst in deze voorstelling is het gebruik van het blue screen, waardoor het mogelijk wordt opnames van levende dansers bovenop deze filmbeelden te plaatsen.

Hier ontstaat een eerste probleem: wellicht kunnen Flamands beelden de totale leek nog verrassen, maar iedereen die ook maar van ver op de hoogte is van de discussie over hedendaagse stedelijkheid ziet hier enkel gemeenplaatsen.

Een specifieke invalshoek, een echt statement is ver te zoeken. Beelden kloppen vaak niet: de uniformisering van de dansers strookt in de verste verte niet met de versplintering van het stedelijk publiek in vele deelpublieken en peer-groups.

Hadid brengt hier niet veel uitkomst. Haar decor bestaat uit drie grote, in elkaar passende objecten die eruitzien als grillig geplooide dikke platen. Hun metalen oppervlak is zo behandeld dat deze objecten hun eigen massa ontkennen, tot stilstand gekomen vloeistof lijken. Afgezien van Hadids genie ruiken ook deze beelden vervaarlijk naar gemeenplaatsen. Je kunt immers geen architectuurblad meer openslaan of je wordt met geplooide oppervlakken, blobs en vloeiende massa's geconfronteerd.

Op dansgebied gaat Metapolis uit de bocht: Flamand maakt veel gebruik van grote groepsbewegingen. Door hun eenvoud heb je de figuur al snel door. Hun schetsmatigheid lijkt helaas weinig pertinent als vertaling in dans van vervloeiende metropolen. Bovenop die grondpatronen woekert een massa choreografische activiteit van de dansers die werkelijk alle kanten opgaat. Je gelooft haast dat Flamand zich, na het bepalen van de grote lijn, niet meer heeft bekommerd om de choreografische uitwerking. De dans ontaardt dan ook in knap vervelend molenwieken, dat voorbijgaat aan de specificiteit van de dansers.

Het decor van Hadid krijgt weinig eer. Haar drie objecten worden alleen gebruikt als brugjes of verhoogjes. Het doet eerder aan Venetië denken dan aan een bruisende metropool. Ook het blue screen- procédé wordt te veel uitgemolken, met vondsten waarin het duo Flamand-Hadid het soms bijzonder bont maakt. Soms komt het tot een opera-effect, maar met metropolen heeft het absoluut niets te maken.

Metapolis bevestigt nog maar eens dat de innemende Flamand wel een gedreven beeldenmaker is, maar dat hij ondanks het technologisch geweld op een belegen manier met de scène omgaat. Effect en perspectief blijven centraal staan. Dansers zijn poppetjes in een complexe machinerie, geen levende (f)actoren in een scène-gebeuren. Op die manier kun je de problematiek van de hedendaagse grootstad nooit raken.

Charleroi Danses speelt "Metapolis", nog op 11 maart (20.30 uur) in Les Ecuries, Boulevard Mayence, Charleroi, 071-20.56.49.