Anglo-Aziatische top
Afgelopen week was de Engels-Bengaalse danser en choreograaf Akram Khan te gast in Brussel met een compilatieprogramma van drie kortere stukken die hij het afgelopen jaar maakte. Zowel de solo Loose in Flight als de groepswerken Rush en Related Rocks waren zonder meer verbluffend. Khan combineert in zijn danswerk kathak, een klassieke Indische dansvorm met moderne dans. Maar wat hij toont, is een dans waarin geen greintje exotisme, en nog minder een willekeurige collage van dansstijlen te bespeuren valt. De dans van Khan is niet vernieuwend in de gebruikelijke zin van het woord. Zijn dans is, ongeacht de aanleiding voor de compositie, zuiver abstract van vorm in de beste moderne traditie. Ze maakt op een geraffineerde, maar klassieke wijze gebruik van de mogelijkheden die de scène biedt. Zo opent Loose in Flight, een solo, in het totale duister met een overdovende ruis, die klinkt als een zware zucht. In de stilte die dan valt, flitst het licht heel even aan en zien we een glimp van de danser. Pas na enkele zuchten wordt de hele scène langzaam uitgelicht en ontwikkelt zich de dans. Met die eenvoudige openingszet heeft Khan je al op het puntje van je stoel, nog voor hij een beweging uitgevoerd heeft. Maar pas echt begeesterend wordt deze solo door de combinatie van energie en extreme precisie van de dans. Je komt er nauwelijks toe om na te denken over de betekenis van het getoonde, zo word je opgeslorpt door de eindeloze stroom haarscherp uitgetekende bewegingen. Het fascinerende is dat de dans voor zichzelf lijkt te spreken. Precies in de fascinatie die deze dans opwekt, ligt haar betekenis. Khan slaagt er bovendien in zijn inzet en precisie over te dragen op de andere dansers in een stuk als Related Rocks. Hier ontwikkelt hij vanuit een eenvoudige figuur - dansers op een lijn die als de wijzers van een klok ronddraaien over de scène - een ragfijn web van bewegingspatronen die als evenvele kleine choreografieën in elkaar gewerkt zijn.
Dit voorproefje doet het beste verwachten voor de nieuwe voorstelling Kaash van Akram Khan, die ten dele in de Vooruit in Gent ontwikkeld werd. Kaash is het Hinduwoord voor 'als'. De inspiratiebron voor deze voorstelling zijn het gedrag en de symbolen van de Indiaanse goden: Ganesha (de god met het olifantenhoofd), Krishna (de fluitspeler) en Shiva (de vernietiger). Het tijdsverloop van Kaash is als een flashback: het begin wordt gezien als het einde en tijdens de voorstelling wordt beetje bij beetje ontrafeld hoe Kahn tot dit einde is gekomen.Voor deze voorstelling kon Khan een beroep doen op dezelfde uitstekende bezetting die ook in Related Rocks te zien was. En hij wordt bijgestaan door enkele vooraanstaande medewerkers. De scenografie is van de hand van Anish Kapoor. Kapoor is een beeldend kunstenaar die geboren werd in Bombay maar sinds de jaren 70 in London verblijft. Hij bouwde er een wereldwijde reputatie op met zijn plastisch werk, waarin zuivere pigmenten op objecten een vervreemdende, zelfs duizelingwekkende ervaring teweegbrengen. Een goed voorbeeld was zijn dubbele installatie op Documenta IX in Kassel, waar een zwarte cirkel op de grond een gapend gat in de vloer bleek te zijn. Kapoor werd onderscheiden met de Turner-prijs in 1991.
De muziek is van Nitin Sawhney, boegbeeld van de Brits-Indische Asian Underground. Sawhney doorbreekt met stijl de barrières tussen club style, ambient groove en wereldmuziek. Na rechtenstudies en een carrière als acteur ging hij op tournee met het James Taylor Kwartet. Later richtte hij de Jazz Tones op en werkte hij samen met tablaspeler Talvin Singh in het Tihai Trio. In 1993 bracht hij zijn eerste soloalbum Spirit dance uit, waarin hij een nieuwe fusie van Indische en westerse muziek uitprobeerde. Die muziekstijl ontwikkelde hij voort in volgende albums als Beyond skin uit 1999 en Prophesy uit 2001. In zijn solowerk exploreert hij de complexiteit van het bestaan als Aziaat in een Angelsaksische wereld. Hij schreef daarnaast muziek voor Sinead OConnor en Paul Mc Cartney, en remixte opnames van Sting. Zijn werk werd diverse malen onderscheiden, onder andere met een MOBO Award en een BBC Radio 3 Award.
Kaash staat op 30 april en 1 mei, telkens om 20 u in de Theaterzaal van de Vooruit. Inlichtingen en reservaties: 09/267.28.28 of www.vooruit.be.
