Dezer dagen heeft deSingel enkele van de beroemdste choreografen van de laatste tientallen jaren kort na elkaar te gast.
Pina Bausch staat er van 20 tot 22 maart met haar voorstelling Kontakthof. De voorstelling draagt de ondertitel Ein fest mit Wuppertalern, mit Damen und Herren ab 65. Inderdaad gaat het hier niet om de gewone versie van dit stuk, dat al uit 1978 dateert maar steeds op de affiche van Tanztheater Wuppertal, het gezelschap van Bausch, bleef staan. Bausch droomde er immers al lang van om dit stuk ooit met haar eigen dansers te maken als die oud geworden waren. Maar toen haar dat toch iets te lang duurde - ze is zelf ondertussen zestig jaar - besloot ze het te proberen met gewone mannen en vrouwen tussen zestig en vijfenzestig. De groep die zij samenstelde omvat mensen van de meest diverse pluimage uit Wuppertal zelf. Het waren dansers van het eerste uur als Jo Ann Endicott en Beatrice Libonati die een jaar lang het stuk intensief instudeerden met de nieuwe cast. Kontakthof speelt zich af in een smoezelig feestzaaltje met een piepklein podium en wat stoelen. De muziek van de voorstelling bestaat uit vooroorlogse schlagers en brengt zo Weltschmerz binnen in het stuk. De balzaal wordt zo het toneel voor de contacten die mensen tussen elkaar maken, en de gevoelens en gedachten die daarbij ontstaan. Dit soort gevoelige portretten van een groep mensen vormt het waarmerk van de bijzondere theatertaal van Baush. Zij ontwikkelde haar eigen vorm van expressionistische dans in het spoor van haar leermeester Kurt Jooss tot een vorm van danstheater met een onmiskenbare eigen stempel. Door een doordachte timing en een subtiele keuze van beelden weet zij steeds weer de haast onuitspreekbare emoties die tussen mensen kunnen ontstaan te vangen in treffende beelden. Bausch weigert overigens steevast toelichtingen te geven bij de soms bizarre situaties die ze laat zien. Zij was een van de eersten die daarbij op geraffineerde wijze gebruik maakten van de bijzonderheden van dansers, en nam ook niet-dansers op in haar voorstellingen. Vaak geïmiteerd, maar nooit geëvenaard.
Hetzelfde geldt voor het werk van William Forsythe. Al van in het begin van zijn carrière als klassiek choreograaf liet hij zich opmerken door onconventionele breuken en verdraaiingen in de klassieke ballettaal. Artifact uit 1984 was het eerste werk waarin hij op een onmiskenbare wijze alle conventies van het ballet aan een meer dan drastisch onderzoek onderwierp. Zo liet hij tijdens de voorstelling met de regelmaat van de klok het brandscherm naar beneden vallen, zodat de toeschouwer net op de meest spannende momenten van de choreografie het zicht op de dansers ontnomen werd. Op dezelfde manier ontregelde hij het licht en teisterde hij de toeschouwers met onverwachte uitbarstingen van geluid. Die ingrepen waren geen gratuite experimenten, maar pogingen om de vastgeroeste kijk- en compositiegewoontes van het ballet te ontregelen. Hij maakte de artificialiteit van de theatrale constructie duidelijk, zodat er ruimte vrijkwam voor een andere gewaarwording. Om dat te bereiken verrijkte Forsythe de Amerikaanse klassieke traditie, zoals ze tot stand kwam onder George Balanchine, ook met elementen uit de moderne en post-moderne dans. Dit werk kwam tot stand toen Forsythe pas benoemd was als artistiek leider van het Ballett Frankfurt. Met deze voorstelling toonde hij zich ook en begenadigde coach van zijn dansers: onder zijn leiding kwam het gezelschap tot verbazingwekkende prestaties die haast nergens hun gelijke kennen. Hoewel Artifact ondertussen tot het repertoire van vele balletgezelschappen behoort, blijken al deze uitvoeringen slechts flauwe afspiegelingen van de intensiteit van het origineel.
Kontakthof van Tanztheater Wuppertal is te zien van 20 tot 22 maart, telkens om 20u. Artifact van Ballett Frankfurt is te zien van 26 tot en met 29 maart op hetzelfde uur. Inlichtingen en reservaties: 03/248.28.28 of www.desingel.be .
Improvisaties op een vast stramien
Salva Sanchis is een Spaanse danser en choreograaf die na zijn studie bij PARTS in België bleef werken. Met Previous, de nieuwe voorstelling die deze week in première gaat in de Gentse Vooruit, probeert hij nieuwe wegen uit. Was zijn vorig werk steeds aan een inhoud gebonden, dan probeert hij nu met een groep van vijf dansers een vorm van pure dans uit die gebaseerd is op improvisatietechnieken. Met drie van de dansers werkte Sanchis nooit eerder. Tijdens een lange repetitieperiode zochten de dansers toenadering tot elkaars manier van werken. Dat resulteerde in een voorstelling waarbij elke performer zijn eigen bewegingsmateriaal ontwikkeld heeft, maar tegelijk geïnfecteerd door wat de anderen doen. Daaruit distilleerde Sanchis een reeks scènes waarbij volgens een vooraf bepaald stramien geïmproviseerd wordt. Elke scène wordt bepaald door bepaalde taken en bewegingen, een aantal performers en een bepaalde sfeer. Met die vaststaande elementen kunnen de dansers binnen elke scène vrij improviseren. Het zou volgens Sanchis dus kunnen dat twee verschillende avonden nu eens heel sterk op elkaar lijken, en dan weer totaal verschillen. Het effect van de overlapping van vijf verschillende dansstijlen moet, volgens de choreograaf, resulteren in een sterk visuele voorstelling.
Previous van Salva Sanchis staat op 19 & 20 maart in de theaterzaal van Vooruit in Gent, op 13 april in de Bottelarij in Brussel, op 18 april in CC De Spil in Roeselare, op 19 april in CC De Velinx in Tongeren en op 24 en 25 april in CC Berchem.
Onrustige zielen
Koen Augustijnen draaide lange tijd mee als danser bij Les Ballets C. de la B. vooraleer hij zelf tot choreograferen kwam. In zijn eerste werken, To crush time en Plage Tattoo bleef hij sterk in de voetsporen van Alain Platel werken: de wereld die hij evoceerde was die van jonge mensen die aan de rand van de samenleving vertoeven, en getekend worden door hevige passies en verlangens. Dat drukte Augustijnen uit door een zeer energieke bewegingsstijl die echter niet altijd vrij was van een overmaat aan anekdotiek. In zijn nieuwe voorstelling Just another landscape for some juke-box money treden vijf dansers en twee acteurs aan. Hun herinneringen, fotos en favoriete muziek op moeilijke momenten vormden het ruwe basismateriaal van de voorstelling. De personages die we te zien krijgen omschrijft Augustijnen zelf als mensen die dreigen verloren te lopen in de welvaartsstaat waarin ze opgroeiden. Het zijn onrustige zielen op zoek naar iets wat ze zelf niet helemaal weten. Vaak krijgen ze een slachtofferrol toebedeeld omdat ze net een tikje anders zijn. De geverfde vogel van Jerzy Kosinski vormt op die manier een andere inspiratiebron voor de voorstelling. Melancholie vormt dus de hoofdtoon in dit werk, maar er zijn ook vrolijker momenten. In de muziekkeuze wordt dat weerspiegeld door de combinatie van fado met opgewekte popsongs. Speelsheid, woede, verscheurdheid, spijt, liefde en pogingen om uit de eigen gewoontes te treden, iets te delen met anderen zijn stuk voor stuk elementen in de chemie van hun ontmoeting.
Just another landscape for some juke-box money staat in het nieuwe Stuk in Leuven in de Soetezaal van 26 tot en met 29 maart, telkens om 20u30. Inlichtingen en reservaties: 016/320.320 of ticket@stuk.be.
