Date 2003-04-23

Publication De Tijd

Performance(s) Dionysos' last day/StigmaHet Zwanenmeer

Artist(s) Smits, ThierryFabre, Jan

Company / Organization Koninklijk Ballet van Vlaanderen

Keywords stigmadionysosdayballetzwanenmeerpetipahernemingvelinxtreedtfabre

Smits in Tongeren

Smits in Tongeren

De flamboyante Limburgse choreograaf Thierry Smits was steeds een graag geziene gast in de Velinx in Tongeren. Zijn nieuwe werk, het dubbelluik 'Dionysos' last day/Stigma' is in Tongeren te zien. Het ging in première in het Brusselse Théâtre Varia, waar hij sinds 2001 choreograaf in residentie is. Deze keer draait het bij Smits vooral om het plezier van het dansen zelf. In 'Dionysos' last day' beleven we de laatste dag in het leven van de Griekse wijngod. Op muziek van Noise-Maker's Fifes, Smits' vaste muziekleverancier, en de jonge IJslandse componist Johann Johansson treedt Smits zelf aan als danser te midden van zeven jonge dansers. Deze 'zeer slechte danser van 40 jaar', zoals hij zichzelf omschrijft, gaat de confrontatie aan met de groep in een werk dat de limieten van het lichaam verkent. 'Stigma' vormt het tweede deel van de avond. Thierry Smits treedt hier op als een dj. Op muziek van de 'Kunst der Fuge' van J.S. Bach laat hij de zeven dansers van zijn gezelschap afwisselend in groep en solo optreden. Het gaat er Smits om de individualiteit en sensibiliteit van elk van zijn dansers maximaal uit te laten komen.

'Dionysos' last day/Stigma' staat op 25/4 in de Velinx in Tongeren. Inlichtingen en reservering: www.develinx.be of 012/39.38.00.

Een herneming van belang

'Choreograferen is tekenen in de ruimte. En dat tekenen tolt om zichzelf heen. De fascinatie voor het ballet is aanwezig en zal altijd een uitdaging blijven, ook voor mij. Want ik denk dat de klassieke ballettaal het uitgangspunt is om de dans te herdefiniëren.'

Deze bedenking van Jan Fabre dateert van lang voor hij van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen en Brugge 2002 de uitnodiging kreeg om een ballet te choreograferen. Fabres keuze was snel gemaakt: het moest en zou 'Het Zwanenmeer' worden, het meesterwerk van componist Tsjaikovski en de choreografentandem Petipa/Ivanov dat sinds zijn tweede creatie in 1894 nooit meer van de affiche verdween.

Fabre blijft in deze bewerking bijzonder trouw aan het origineel: de prachtige scènes uit Ivanovs 'witte' delen van het ballet worden haast onverkort overgenomen. Enkel in de meer 'kleurrijke' passages van Petipa, zoals de exotische dansen, wordt behoorlijk geschrapt. Fabre haalt de bevreemdende verhaalstof, waarin magische gedaanteverwisselingen en droomscènes aan de orde van de dag zijn onder het stof vandaan. Zijn herneming ironiseert of deconstrueert het oorspronkelijke werk niet, en geeft er evenmin een gemakkelijke freudiaanse lezing van. Zijn herwerking is een poging om door te stoten tot de leugen/waarheid van de verbeelding achter het balletsprookje, zonder de ballast van anekdotiek en psychologie. Om zijn kijk kracht bij te zetten voegt hij aan het uitgebeende ballet zijn eigen beeldentaal toe. Het resultaat is een voorstelling met een grote beeldende kracht, die zonder meer een hoogtepunt is in de geschiedenis van het Ballet van Vlaanderen.

De herneming van 'Het Zwanenmeer' is van 25 tot 27 april te zien in de Antwerpse Opera (03/233.66.85), en later ook in CC Hasselt (011/22.99.33) en CC Roeselare 'De Spil' (051/26.57.00).

Samenstelling: Pieter T'JONCK