Date 2003-11-21

Publication De Tijd

Performance(s) Collect-if

Artist(s)

Company / Organization Collect-if

Keywords collect-if • spraakverwarring • zinloos • minardschouwburg • uitweg • leegschept • beslissingsprocessen • quasi-organisch • solo-interventies • zelfmoordbrief

De zin van het zinloze

De zin van het zinloze

'Collect-if by Collect-if'

19 november Minardschouwburg Gent

'Collect-if by Collect-if' is het werkstuk van een ad hoc samengestelde internationale groep performers. Het representeert de ontstaansgeschiedenis van deze voorstelling, de moeilijke beslissingsprocessen, de onverenigbaarheid van verschillende media en invalshoeken, en zelfs de spraakverwarring. Toch is het geheel meer dan een optelsom.

De makers beseffen goed hoe onmogelijk hun onderneming is: hoe kan een groep zonder choreograaf of regisseur uit het niets creëren, betekenis maken? Niet dus, suggereert het videoscherm achter het podium waarop het hele stuk lang teksten in snel tempo voorbij flitsen. De meeste zijn onleesbaar. Als je toch iets kan oppikken, gaat het vaak om een beschrijving van een scène, die je even later soms ook op het podium ziet. Scènes die de 'definitieve' voorstelling niet haalden worden zo schijnbaar nog opgevist. Maar dat leidt alleen tot onleesbaarheid. Andere videobeelden van een man die tegen de stroom in zwemt of de zee leegschept liegen er niet om.

De uitweg uit die patstelling is briljant in al zijn eenvoud, al lijkt hij haast bij toeval ontstaan. Er zijn zeven performers, maar aan beide zijden van het podium staan de hele voorstelling lang vier stoelen, één te veel dus. Die lege plek krijgt aanvankelijk een schijnbare verklaring. Danser Ugo Dehaes leest een brief voor van iemand die zelfmoord pleegde omdat hij het leven als totaal zinloos ervaarde.

Niemand komt daar nog op terug. Integendeel: de deelnemers lanceren het ene voorstel na het andere om de leegte van het podium, en vooral hun positie daarin, juist wel zin te geven. Dat gebeurt op veel manieren. Uiteraard met solo-interventies, iemand danst of spreekt zonder rekening te houden met de rest. Soms is de samenhang binnen de groep dan weer zeer sterk. De ene keer gebeurt dat quasi-organisch als de dansers elkaar al dansend aan- en uitkleden. De andere keer is het samen bewegen unisono, en dus erg dwingend. Af en toe ontaardt de samenwerking in spraakverwarring en zelfs regelrechte ruzie. Dat wordt symbolisch gerepresenteerd als vier verhalen door elkaar verteld worden, of letterlijk getoond in discussies.

Net als je je afvraagt waar dit allemaal toe leidt, wat je 'belang' als kijker is, kijkt de voorstelling letterlijk terug. Katarina Stegnar komt naar voor en zegt: 'I can see you'. Dit stuk gaat niet enkel over kommer en kwel van artiesten, maar vooral over de manier waarop iedereen op zoek is naar 'iets', hoewel dat 'iets' hem steeds weer ontsnapt. De oneindige keuzevrijheid die ons politiek-economisch bestel biedt, blijkt daarin allerminst een hulp. Emil Hrvatin formuleert dat scherp in een ontroerende monoloog over moedeloosheid op het einde van het stuk. Daarmee is de cirkel rond die begon bij de zelfmoordbrief. Maar dit keer is er een uitweg: het zinloos om elkaar en om een leegte (de achtste stoel) heen draaien is de zin van dit zinloze stuk.

Pieter T'JONCK

Vanavond om 20u. nog te zien in de Minardschouwburg. Reservering: Vooruit 09/267.28.28 of www.vooruit.be