Teloorgang
van de tragiek: Kinkaleri op KunstenFESTIVALdesArts
Teloorgang
van de tragiek
Kinkaleri op KunstenFESTIVALdesArts
(tijd) - Het Italiaanse theatercollectief 'Kinkaleri' - in het Italiaans betekent dat 'snuisterijen' - laat zich, ondanks de groepsnaam, niet in met triviaal amusement. Integendeel, het drijft zijn onderzoek naar de betekenis van het theater in onze samenleving tot het uiterste door. Uitgangspunt is dit keer een theaterstuk van Antonin Artaud.
'Kinkaleri' is een collectief in de echte zin van het woord. Christina, de enige die Engels machtig is in de groep, stelt zichzelf en de anderen enkel bij de voornaam voor. Ze benadrukt dat achternamen er niet toe doen en dat enkel de groepsnaam vermeld dient te worden. Tijdens een gesprek is er inderdaad voortdurend druk overleg- en vertaalwerk met de andere groepsleden. Toch staat 'Kinkaleri' niet voor een bepaalde 'stijl', en beperkt de groep zich evenmin tot één genre. Maar, zoals in het gesprek blijkt, er is wel één aanpak. Ruim een jaar geleden waren ze bijvoorbeeld op het Amperdans-festival in Antwerpen te gast met 'Tono', een zuivere dansvoorstelling met een enigmatisch, maar fascinerend karakter. Haast een uur lang zag je twee dansers met hoofdtelefoon op perfect unisono dansen onder sterk wisselende belichtingen, en begeleid door een 'bruitage' van een dj. Die merkwaardige enscenering had tot doel om het gewone kijkgedrag van het publiek te doorbreken en zo heel diverse aspecten van dansende lichamen zichtbaar te maken.
Naar Artaud
Doorbreken van gevestigde kijk- en denkpatronen blijkt ook in 'I Cenci/Spettacolo', het nieuwe werk dat op het KunstenFESTIVALdesArts in première gaat, het uitgangspunt te zijn, al gaat het hier om een theatervoorstelling. Vertrekpunt is het gelijknamige stuk 'I Cenci' van Antonin Artaud. Artaud had door zijn theoretische geschriften over het 'theater van de wreedheid' een buitengewone impact op het theater van de twintigste eeuw. Een regisseur als Grotowski is ondenkbaar zonder Artaud, en ook nu nog blijft hij velen inspireren. Toch was 'I Cenci' het enige stuk dat Artaud ooit zelf ensceneerde. Achteraf was hij zelf allerminst gelukkig met het resultaat: het was slechts een bleke schim van wat hem voor ogen stond. Dat noch het publiek, noch de pers pap lustten van zijn opvoering deed voor hem de deur dicht. Hij trok zich terug uit de theaterpraktijk om zich uitsluitend aan het schrijven te wijden. Uiteindelijk belandde hij in het gekkenhuis waar hij bleef schrijven en publiceren.
Het verhaal van 'I Cenci' gaat terug op een waar gebeurd verhaal uit het Italië van de 17de eeuw. Een vader vermoordt zijn twee zoons en verkracht zijn dochter. Dat leidt tot een bloedige weerwraak van de dochter die daarvoor uiteindelijk, hoe onmenselijk de daden van de vader ook waren, gruwelijk terechtgesteld wordt. Van dat verhaal blijft in het werk van Kinkaleri niets over. Kinkaleri: 'Deze voorstelling is het sluitstuk van een trilogie die begon met 'My love for you will never die' en vervolgde met 'Otto'. We stellen ons daarbij steeds weer de vraag hoe je in een wereld als de onze, met zijn overdaad aan representatie, nog waarachtig op het podium kan staan, en vooral, hoe je er daar in slaagt om iets te tonen van het spanningsveld waarin je leeft. Begrijp dat niet verkeerd: we zijn er niet op uit om 'het echte leven' te tonen op het podium. We zijn evenmin geïnteresseerd in het stuk van Artaud op zich of in biografische weetjes over de auteur. Wat we willen laten zien is een utopische, existentiële spanning die het subject onverbrekelijk met zijn handelen en zijn manifestaties verbindt, zonder anekdotiek. We bewaren daarbij een duidelijke afstand tot het publiek. Zo wekken we misschien een teloor gegaan besef van tragiek terug op.' PTJ
'I Cenci / Spettacolo' is te zien in Théâtre 140, E. Plaskylaan 140, 1030 Brussel op za 8 mei om 20.30 u en 9 mei om 18 u. Inlichtingen: 070/222.199 of www.kfda.be.
