Date 2005-04-30

Publication De Tijd

Performance(s) Under my skin

Artist(s) Müller, Ivana

Company / Organization

Keywords müller • allegorie • homunculus • gids • ivana • wetenschappelijke • aangemaakt • voorwetenschappelijke • miniatuurversie • rondgeleid

Reis door het lichaam

Reis door het lichaam

Ivana Müller

Donderdag 28 aprilKU-bibliotheek Leuven

(tijd) - Sinds de mens vier eeuwen geleden verbijsterd vaststelde dat het lichaam een soort machine is, leerde de wetenschap ons veel over het functioneren ervan. Toch gaapt een grote kloof tussen dat 'wetenschappelijke' lichaam en ons eigen lijf. Dat blijven we ervaren en beschrijven met beelden die stammen uit een voorwetenschappelijke tijd. We zijn zwartgallig, hebben hartzeer, breken ons het hoofd. Zo projecteren we vele betekenissen en gedachten op dat lichaam. Het is als een theater van onze intiemste gevoelens.

Dat vormt het uitgangspunt voor 'Under my skin', een stuk van de Kroatische kunstenares Ivana Müller in samenwerking met Bill Aitchison, Andrea Bozic en Nils De Coster. Zij voert het lichaam op als een verzameling allegorische beelden. Twintig toeschouwers worden rondgeleid in een lichaam, voorgesteld als een grote, rode ruimte die door gordijntjes en een wenteldeur naar believen ingedeeld kan worden. Bij de aanvang nodigt Müller je uit de ogen te sluiten en je voor te stellen dat je een tocht door het lichaam maakt, van de voeten naar het hoofd. Pas dan mag je de ogen openen voor de echte trip. Die begint met een blik op een lege ruimte waarin rode fluwelen gordijnen open en dicht schuiven. Dat is de fundamentele allegorie: het lichaam als theater, als leeg projectiescherm voor de verbeelding. Een gids geeft toelichting. Hij toont een foto van Müller: zij is het bezochte lichaam, maar dan van buitenaf gezien. Dat lichaam kent vele kamers, bewoond door de gekste individuen. Hier produceert een vrouw pijnsensaties, daar worden lichaamsgeluiden aangemaakt, elders worden de goede van de slechte gedachten gescheiden. Schichtig holt af en toe een vrouw door de ruimte, maar de gids stelt je gerust: dit is de 'running desire', een wat onstabiele bewoner. En dan zijn er gemaskerde, donkere wezens die rondkruipen. Ze hebben geen statuut in het lichaam. Met die 'illegalen' verschijnt het lichaam als politieke allegorie. Die wordt verder ontwikkeld in een fabel over een opstand van lagere lichaamsdelen tegen de suprematie van het hoofd.

Homunculus

Een schitterende vondst in deze voorstelling is een 'homunculus', een miniatuurversie van het echte lichaam gespeeld door Müller. Een oude filosofische allegorie over de overeenstemming tussen lichaam en geest toont zich hier, door de letterlijke voorstelling, in al zijn paradoxen. Je weet dat het onzin is, maar je beseft ook dat dit idee van een 'zelf' nog altijd springlevend is, tegen beter weten in. Naast het wetenschappelijke weten is er een nog steeds een ander 'weten' van het lichaam. En dat blijkt een onverwacht theatraal kantje te hebben. Pieter T'JONCK

Te zien in de centrale universiteitsbibliotheek van Leuven van wo 11 tot vr 20 mei, telkens om 19u., 20.30u. en 22u. Inlichtingen: 016/320.320 of www.stuk.be