Date 2006-10-13

Publication De Morgen

Performance(s) Happy/Ending

Artist(s)

Company / Organization Superamas

Keywords ending • happy • roddelen • hapering • derrida • mijlpaal • skelet • oplossen • doorsneden • big

Superamas stelt vragen over succes en geluk in 'Happy/Ending'

Superamas stelt vragen over succes en geluk in 'Happy/Ending'

Theatrale mijlpaal van vluchtig geluk

Het Frans-Oostenrijkse ensemble Superamas rondde Big 3, een trilogie over kapitalisme, showbusiness en het sociaal aanvaarde beeld van geluk, af met 'Happy/Ending'. 'We vragen ons af hoe je kunt denken dat geluk te koop is en welk lijden je wacht als je toch ongelukkig blijft.'

Door Pieter T'Jonck

Kortrijk l Die schijnbare komedie met een bittere nasmaak is een mijlpaal in het hedendaags theater. Clichés over succes en geluk worden op een hoop gegooid, en dan weer afgebroken.

De formule van Big 3 lijkt op die van zijn voorgangers: twee herkenbare flutverhaaltjes vormen het skelet van het stuk. In het eerste willen de repetities van een boyband niet vlotten omdat James er met zijn hoofd niet bij is. Hij vernam dat een vriendin een kind van hem verwacht en het ook wil houden omdat ze verliefd is op hem. In het tweede zien we drie vrouwen in een fitnessclub roddelen over elkaar en anderen. Tussendoor snijden ze op over het hoogst interessante leven dat ze leiden.

Die verhaaltjes zijn inderdaad slechts een skelet. Ze worden voortdurend, met kleine variaties, herhaald. En ze haperen voortdurend: onverwacht staan de acteurs even stil zodat hun woorden blijven nazinderen. Herhaling en hapering doen je nadenken over wat er hier aan de hand is. Dat is meer dan het lijkt.

Het cynische verhaaltje van de mannen wordt zo plots doorsneden door een uiteenzetting van de etholoog Boris Cyrulnik over de pathologische toestand die we verliefdheid noemen of door reclame voor een Oostenrijks biermerk. Nog een hapering later ontpopt Grace, het liefje van James, zich tot een oversekst podiumbeest dat haar schaamdelen wellustig exposeert. Beschouwing, persiflage van een soap en letterlijke verbeelding van mannelijke fantasma's staan hier op gelijke voet, zonder overgang, naast elkaar als mogelijke lezingen van het verhaal.

Hetzelfde geldt voor de vrouwelijke tegenhanger van de plot. Die wordt doorsneden door extra scènes: een melodrama over onvervulde kinderwensen en een clichématig filmbeeld van een auto-ongeval. Door al die varianten op het scenario wordt zichtbaar waar het steeds om draait: het verlangen naar geluk en succes, en het liefst beide samen.

De beelden van een carcrash representeren daarbij het unheimliche gevoel dat al wat we daartoe ondernemen een illusie is die zomaar kan oplossen in het niets, de dood. Een film over een therapeutische sessie toont op karikaturale wijze hoe illusoir die notie van geluk ook werkelijk is. Succes wordt dan weer te kijk gesteld in een film over de doorbraak van Superamas zelf in de VS. Dat is overigens ten dele waar. Daardoor blijkt echter vooral dat de groep geen belerend vingertje uitsteekt maar zelf getekend is door een alomtegenwoordig discours over succes.

'Happy/ending' eindigt met een ontwapenend slotmoment: Jacques Derrida legt uit dat hij tot zijn 'deconstructie' kwam omdat totaal geluk hem onmogelijk leek, behalve dan als een vorm van de dood. In een filmische epiloog halen een man en een vrouw echter in rotvaart alle clichés over mannelijke en vrouwelijke voorstellingen van geluk, en meteen ook Derrida's verhaal, onderuit. Superamas kan U amuseren, maar uw zijnsvragen niet oplossen.

Te zien in Budascoop Kortrijk op vrijdag 13 oktober om 20.15 uur en zaterdag 14 oktober om 18.30 uur. Inlichtingen: 056/22.10.01 of www.budakortrijk.be . U kunt hier ook de installatie High Art van de groep zien.

n In een van de twee skeletverhaaltjes roddelen drie vrouwen over elkaar en anderen. Zij verlangen naar geluk en succes.