Je bent jong en je wilt wat, maar je mag niets
Brussel > Architectuur uit Wallonië
Franstalig België wantrouwt (jonge) architecten zozeer dat de Waalse regelgeving elke eigenzinnige architectuurpraktijk verstikt onder een berg bedilzuchtige voorschriften, genoeg om elk architectuurdebat te doen verstommen. De tentoonstelling (Re)nouveaux plaisirs d'architecture (RNPA) wil dat tij keren.
door Pieter T'Jonck
RNPA is een initiatief van de architectuurschool La Cambre en het Centre International pour la Ville, l'Architecture et le Paysage (CIVA) in Elsene. CIVA is de tegenhanger van het Vlaams Architectuurinstituut, maar als erfgenaam van actiegroepen die in de jaren zeventig de 'modernisering' (lees: vernietiging) van Brussel aan de kaak stelden, is het geen grote voorvechter van hedendaagse architectuur. Wellicht daarom gaat RNPA niet door in dat CIVA, maar in de expohal van La Cambre.
Twee jaar geleden vond eenzelfde tentoonstelling al eens plaats. Na een brede bevraging selecteerde een internationale jury ook toen een aantal architecten, jonger dan 35, die op een of andere wijze, dus niet enkel door gebouwde projecten, een bijdrage leverden aan het architectuurdebat in Franstalig België. Aan de laureaten, zes op deze editie, werd toen en nu een expositie en een boekje gewijd. Voor deze tweede editie werd een extra thema, 'spelen met regels', opgelegd bij de selectie.
Ondanks die ambitieuze aanpak is de tentoonstelling, zoals juryvoorzitter Pablo Lhoas onderlijnt, toch heel genereus. Ze wil niet alleen architecten maar vooral het grote publiek attent maken op wat er in hedendaagse architectuur op het spel staat. Bureau Vers plus de bien-être, de bouwers van de expo, deden er dan ook alles aan om een haast uitgelaten sfeer te creëren. Centraal staan zes videoschermen waarop de architecten één na één antwoorden op vragen over hun ambities, werkwijze en hun omgang met regels en regelgeving. Die antwoorden keren ook terug in de inleiding bij elke bureaupresentatie.
De bureaus verzorgden die zelf, maar op aansporen van de jury evoceren ze eerder de inzet van hun werk dan bezoekers met plannen en data te bestoken. Opvallend is zo hoe Ledroit, Pierret en Polet, enkel in het boekje gebouwen tonen. In de expo daarentegen demonstreren ze met twee installaties hoe ze zicht en licht via materialen en ruimte manipuleren.
Even opmerkelijk is de installatie van Adrien Verschuere: twee lichtgevende panelen à la Jeff Wall met een verbluffende montage van bekende gebouwfragmenten en een film waarop plattegronden van historisch belangrijke gebouwen voorbijrazen. Dat illustreert zijn stelling dat goede architectuur niet gaat over 'creatief bezig zijn', maar een slimme zet is in een complexe traditie. Polaris Architects presenteert de essentie van drie projecten op wegwijzerpanelen om de gedachte in de verf te zetten dat architectuur zich moet laten raken door de omgeving en de tijd waarin ze ontstaat.
Minder doortastend zijn de presentaties van het collectief Agwa en Nicolas Firket, maar daar is de projectpresentatie dan weer zo slim opgevat dat je als vanzelf de eigenzinnige en in het geval van Agwa ook humoristische aanpak van bekende thema's ontdekt. De meest 'traditionele' aanpak, een overdaad aan projectdocumentatie, biedt bureau Steinmetz-Demeyer. Wat hier opvalt, zijn de kleine potloodschetsen. Ze tonen hoe schetsen een manier van architectuurdenken kan zijn. Hun presentatie is een pleidooi voor de eigen denktrant van het beroep.
Tot 8 april in La Cambre, Flageyplein 19 bis, Elsene. 6/4/2 euro. Tegelijk loopt er een expo over de achtste Spaanse architectuurbiënnale.
