Anne-Teresa De Keersmaeker verrast met het mooiste voor mannen
Dans > Van het verleden naar de toekomst
BRUSSEL l Steve Reich Evening is de mooiste introductie tot het oeuvre van Anne-Teresa De Keersmaeker en Rosas die je kunt wensen. Enkele reuzensprongen tonen de evolutie van haar danstaal van 1982 tot 1997. Bovendien zien hier twee prachtige nieuwe werken het licht.
Door Pieter T'Jonck
De première in Luxemburg opende met 'Pendulum Music' en 'Marimba Phase', een puur muzikaal huldebetoon door het Ictusensemble aan de componist. Het dansante gedeelte werd opgespannen tussen 'Piano Phase' uit 1982, hier op livemuziek gebracht door Cynthia Loemij en Tale Dolven, en een korte versie van 'Drumming' uit 1997. Daarin bewijst Cynthia Loemij met haar verbluffende vertolking nog maar eens hoezeer dit 'haar' stuk is. Tussen dit begin- en eindpunt knipoogde het pseudominimalistische 'Symfonisch gedicht voor 100 metronomen' van componist Gyorgi Ligeti, die andere 'huiscomponist' van Rosas, even naar het werk van Reich. Ligeti werd voorafgegaan door twee nieuwe werken. Ze bleken niet alleen het echte geschenk van de avond, maar tonen hoezeer De Keersmaekers oeuvre in beweging blijft.
'Eight Lines' is een compositie voor twee piano's die twintig minuten lang doorhameren, ondersteund door hout en strijkers. Met acht danseressen biedt De Keersmaeker een verrassend choreografisch antwoord. Terwijl in 'Drumming' de wervelende totaalfiguur overrompelt, blijft de choreografische structuur hier erg open. Dat laat elke danseres toe een eigen rol te spelen. De verschillende kostuums van Tim Van Steenbergen onderlijnen dat nog. Cynthia Loemij, Tale Dolven en Elizaveta Penkova bieden hier het grondpatroon. De eerste twee dansen haast altijd samen, als een echo van hun samenspel in 'Piano Phase', Penkova biedt met haar doorgaande achtbeweging een contrapunt. Binnen die eerste figuur laten de anderen, van de sprinkhaanachtige Zsuzsa Roszavölyi tot de soepele Moya Michael, af en toe hun eigen lichaamstaal spreken, alsof ze hun verhaal vertellen.
Nog verrassender is 'Four Organs', een stuk voor vijf mannen. De muziek alleen al: vier hammondorgels sturen steeds hetzelfde akkoord loeihard door de boxen op het ritmische getik van maracas. Ook hier kent de dans een grondpatroon, maar dat neemt de intrigerende vorm aan van golven die over het podium spoelen. Kosi Hidama maakt steeds weer, in akkoord met de orgelklanken, dezelfde plechtig trage beweging. Zijn armen zwaaien van zijn linkerheup omhoog naar zijn rechterschouder terwijl hij rondstapt. Die beweging valt nooit stil, ook niet als de andere dansers hem insluiten. Hun dans lijkt aanvankelijk één kluwen van grillige uithalen, alsof ieder voor zich danst, tot de verstrooide acties samenkomen in een heldere figuur: Mark Lorimer die in contrapunt met de unisonodans van de anderen beweegt. Keer op keer spat die figuur echter uit elkaar alsof de middelpuntvliedende krachten te groot zijn. Je komt hier ogen te kort. Dit is van het mooiste wat De Keersmaeker ooit voor mannen creëerde.
20/2 in Concertgebouw, Brugge, 7-11/3 in Kaaitheater, Brussel, 23-25/5 in deSingel Antwerpen.
n In het verbluffende 'Four Organs' kent de dans een grondpatroon maar dat neemt de intrigerende vorm aan van golven die over het podium spoelen.
