Date 2007-03-27

Publication De Morgen

Performance(s) Gravitations • We Go

Artist(s) Leroux, Brice • Vandewalle, Benjamin • Carta, Vincenzo

Company / Organization

Keywords

Hetzelfde, maar dan helemaal anders

Toeschouwers klagen er soms over dat dans moeilijk te begrijpen valt. Welke betekenis, welk verhaal zit daar achter, vragen ze zich vruchteloos af. Het antwoord is nochtans eenvoudig: de betekenis van dans houdt zich niet áchter de beweging op, maar is ingebakken in de uitvoering zelf. Goed kijken volstaat.

Een demonstratie daarvan is het verschil tussen twee stukken die op het eerste gezicht als twee druppels water op elkaar lijken. Zowel in de eerste versie van Gravitations van Brice Leroux als in We Go van Benjamin Vandewalle en Vincenzo Carta tollen twee dansers eindeloos lang, als derwisjen, om hun as. In beide stukken volgen ze een complex patroon van cirkels die in elkaar grijpen en keren ze op onverwachte momenten hun looprichting om. Het enige verschil is dat Vandewalle en Carta nooit achteruit stappen.

Toch gaapt er een wereld van verschil tussen beide werken. Die zit in schijnbaar futiele details. Leroux' stukken spelen zich bijvoorbeeld af in een toenemende schemering. Daardoor zie je de blik van de dansers niet. Gaandeweg vervagen ook andere details van hun lichaam. Wat overblijft is een eindeloos hypnotiserend spel van extreem exacte schimbewegingen. Dat vraagt van de dansers de hoogste concentratie, maar het slorpt ook de toeschouwer helemaal op. Het is de paradox van dit werk: het brengt je in een staat van opperste aandacht, maar doet je tegelijk jezelf vergeten.

Leroux streeft met zijn zinledige draaibewegingen naar een opperste precisie omwille van de precisie zelf. Wat telt is de intensiteit van de actie, niet de zin ervan. Leroux' stuk is daarom als een ritueel. Als kijker word je niet erkend. De actie richt zich niet tot jou, maar beoogt een bepaalde geestestoestand. Je bent geen toeschouwer meer, maar getuige van een actie die in zijn zinloosheid fascinerend is. Net als een religieus ritueel.

Aanvankelijk lijkt We Go net zo’n ritueel, al stappen de dansers hier rond in helder licht. Toch kijken ze elkaar niet aan, alsof de oefening hen totaal opslorpt. Maar dat verandert snel. Zodra een van beiden zijn staprichting omkeert, merk je hoe de twee quasi heimelijk communiceren over de volgende wending in de figuren die ze vormen. Door intensief repeteren weten ze immers wel hoe ze de klus ongeveer zullen klaren, maar de volgorde en lengte van de sequenties liggen niet op voorhand vast en verschillen van avond tot avond.

Die communicatie tussen de dansers doet het stuk op beslissende wijze verschillen van Gravitations. Ze creëert immers ook communicatie met het publiek, en meteen is het rituele karakter van de dans weg. Dit stuk is geen ritueel, maar speelt met de figuur van het ritueel. Nu eens lijkt het 'echt', dan weer merk je dat het alleen maar om snel rondstappen gaat. Het toont zo hoe onbestendig rituelen zij. Een klein foutje, een faux pas is genoeg om het hele mystieke gevoel te laten omslaan in een bevrijdende monkellach.

We Go staat op 31 maart om 23 uur op Sum/Some of the Parts. Info op www.vooruit.be.