Date 2007-04-03

Publication De Morgen

Performance(s) Nusch

Artist(s)

Company / Organization tg STAN • Rosas

Keywords

Intieme kunst

'Sum/Some of the PARTS' in de Vooruit demonstreerde nog maar eens de impact van PARTS de dansschool van Anne Teresa de Keersmaeker op ons danslandschap. Alsof het niets was, passeerden hier in vier dagen tijd bijna dertig stukken de revue met een meer dan behoorlijke kwaliteit, al gaat het dan om artiesten die haast enkel uit die ene school komen.

'Nusch' van tg STAN en Rosas was het buitenbeentje in die reeks, maar wel een te koesteren kleinood. Het is immers vooral het werk van STAN-acteur Frank Vercruyssen. Hij draagt gedichten van de Franse surrealist Paul Eluard voor. Verbluffende gedichten: Eluard stort er in eindeloze woordenstromen zijn emotionele hebben en houden uit. Aangrijpend ook als het gaat over de ontreddering die volgt op de dood van zijn geliefde Nusch. Daarbij danst een danseres van Rosas, per avond een andere.

Vercruyssen danst ook, zij het figuurlijk. Hij schurkt zo dicht aan tegen de poëzie dat zijn act danst op de slappe koort van de emotionele overkill. Ondanks zijn afgemeten zegging lijken de woorden hem vaak uit het hart gegrepen. Meestal is het nochtans irritant als acterus doen alsof ze zo compleet 'gepakt' zijn door hun tekst dat de gevoelens vanzelf komen. Wie is immers avond na avond ondersteboven van dezelfde regels?

De geoefende kijker ziet dan ook snel de maniertjes, de aanstellerij achter die vorm van acteren. 'Zie mij nu toch eens voelen' is vaak een weinig fraai spektakel. Een goede acteur daarentegen gaat net een beetje naast zijn tekst staan, en speelt met de effecten die zijn declamatie sorteert. Niet omdat hij neerkijkt op zijn publiek, maar juist omdat hij het niet voor dom houdt. Vercruyssen is een meester in dat dubbelspel. Ook hier.

Maar toch lijkt er iets meer in het geding. Je bent bij hem op bezoek, want de schaarse toeschouwers zitten rond een grote tafel, waar ook op gedanst wordt. Hij ijsbeert rond, alsof wat hij te vertellen heeft zo kies is dat hij het niet zomaar kan prijsgeven, zeker niet op een echt podium. Hij schenkt je een glaasje wijn en geeft daarbij een woordje uitleg. En passant weet je zo dat hij wijnliefhebber is. Belangrijk is dat niet, behalve dan dat het zo lijkt alsof Vercruyssen het – met een omweggetje langs Eluard – ook over zichzelf wil hebben. Ook weer niet te veel natuurlijk, daar dient de omweg voor. Belangrijke dingen vallen niet te benoemen. Ze hebben geen prijs of etiket.

Maar er is dus iets meer. Zoals de keuze voor dans. Geen vlotte dans, maar een gewrongen, gevaarlijk bewegen tussen de glazen op tafel. Extreem dichtbij de gasten soms ook. Vercruyssen moet zelfs al eens bijspringen. Al die nabijheid staat in scherp contrast met de moeilijk te volgen, laat staan te bevatten tekst en de al even hermetische bewegingen. Je moet als kijker enorm hard werken om er wat van te maken. Wat zo, als een droesem, overblijft, is de quasi onmogelijkheid om over echt belangrijke dingen te spreken. Het gaat over eenzaamheid. Met grote intensiteit. Maar zonder flauwe kunstjes. Dat is pas kunst.