Date 2008-10-04
Publication De Morgen
Performance(s)
Artist(s)
Company / Organization
Keywords plafond • kunsthaus • wassen • louvre • loopgraven • glazen • kelder • harten • insecten • kunstenaar-lilliputter
De hersens zijn het meest sexy onderdeel: Jan Fabre richt museum in Bregenz opnieuw in als was het een lichaam
De hersens zijn het meest sexy onderdeel
Elf jaar geleden zette de
DOOR PIETER T'JONCK
Bregenz l Fabre greep die kans voor in situ werk met beide handen aan. Hij vat daarbij het Kunsthaus op als één groot lichaam, dat je van kelder tot dak kunt verkennen.
Het Kunsthaus is een mysterieuze verschijning: zwevende mat glazen platen omhullen een grootse kubus aan de Bodensee. De platen vermengen het licht van binnen het gebouw met het grillige licht boven het meer, maar verraden haast niets van het inwendige van het gebouw. Pas binnen ontdek je vier majestueuze zalen. Behalve op de begane grond krijgen ze hun licht enkel van glazen plafonds. De muren, strak in het gelid in smetteloos beton, zijn immers potdicht. Aan de glazen plafonds houden de muren echter op. Over hun randen stroomt het licht van de glazen gevel binnen. Die opmerkelijke relatie tussen de matte buitenhuid en de heldere, maar betoverende binnenruimte laat het gebouw op een lichaam lijken: buiten vermoed je wat er binnen te zien is, maar pas als je het lichaam binnenstapt, ontdek je de geheimen van zijn structuur echt.
Dat merkte Fabre meteen op bij het ontwerp van de expo. Hij vat het gebouw op als één groot lichaam, dat je van kelder tot dak kunt verkennen. Het gaat van de voeten, over het geslacht, de buik en het hart naar het hoofd. Via een audiofoon wekt de kunstenaar met zijn enthousiaste commentaar de werken tot leven.
Op -1 toverde Fabre voor de installatie Schuilkelder-atelier voor de
Op +1 staat het meest verbluffende werk: Ik heb een stuk van het plafond van het koninklijk paleis moeten uitbreken omdat er iets uit groeide, 2008. Dat is hier ook letterlijk te zien: een replica van het met keverschilden beklede plafond (vol schedels en dode vleugels). Hier ligt het fragment omgekeerd op de vloer. Dat 'iets' uit de titel is een wassen beeld van een zwarte man, met sporen van martelingen op zijn lijf. De verwijzing naar het verleden in
Vergeleken met dit geweld is de volgende installatie, Het toekomstige hart van barmhartigheid voor mannen en vrouwen, bijna intiem. Twee stapels glazen knoken en schedels, sommige
Op de laatste etage werd een houten gangpad rond de zaal gebouwd voor In de loopgraven van het brein als kunstenaar-lilliputter. Je waant je op een zolder waar de artiest zijn gedachten de vrije loop laat. Fabre materialiseerde die gedachten hier. In het midden staat een realistische reconstructie van oorlogsloopgraven. In het midden sloeg een honderdvoudig vergroot menselijk hoofd in. Een wassen beeld van Fabre zelf, op ware grootte, spit in de hersenmassa ervan. Zo is de cirkel rond met de schuilkelder beneden: daar zagen we in het hol van de kunstenaar ook opgezette hersens en een hersenbeen.
Het lichaam als sokkel
Deze expo is anders dan zijn recente passage in het
Bij elke expo liggen de accenten echter anders. In het
Op de tape onderstreept Fabre hoe belangrijk hij dat acht. Hij fulmineert tegen het aseptische, ontlichaamde karakter van onze omgeving. Toch is hij geen naïeve ideoloog van het lichaam. In één adem voegt hij eraan toe dat de hersens het meest sexy lichaamsdeel zijn: daar ontstaat de verbeelding die de spirituele en lichamelijke extase mogelijk maakt. Dat dringt allemaal tot je door terwijl je de trappen van het gebouw op en af loopt. Heel bijzonder.
From the
Fabre toont het lichaam als verzamelbox voor de bevlogen gedachten die zijn bovenkamer aanmaakt
n In de loopgraven van het brein als kunstenaar-lilliputter.
n Het toekomstige hart van barmhartigheid voor mannen en vrouwen.
n Ik heb een stuk van het plafond van het koninklijk paleis moeten uitbreken
omdat er iets uit groeide.