Archives du Théâtre 140


'Frankenstein' in het 'Théâtre 140'. Gruweltoneel door het 'New-York Living Theatre'



Het Volk

5-12-1966

TONEEL TE BRUSSEL

« FRANKENSTEIN » IN HET « THEATRE 140 »

Gruweltoneel door het « New-York Living Theatre »

De 26 kunstenaars van het « New-York Living Theatre » die werden bijeengebracht en gevormd door Judith Malina en Julian Beck, zijn geen onbekenden meer bij het speciale publiek dat tuk is op avant-gardistische realisaties. Ieder zal zich wel de opvoeringen herinneren van Kennet Brown's « The Brig » evenals de creatie van de zeer omstreden happening « Mysteries ». De vriend die ons die avond met zijn wagen kwam afhalen en wat te vroeg kwam, meende dat men in de zaal op de vuist was gekomen, zó stoof het er.

Het gezelschap « New York Living Theatre », dat heel Europa is rondgereisd, is nogmaals naar Brussel gekomen. De realisatie van « Frankenstein », alhoewel dit toneel tot de griezels behoort, staat qua kwaliteit merkelijk hoger dan b.v. « Mysteries ». Het daaraan voorafgaande stuk « The Brig » mocht dan van een kafkaiaans - obsederende inspiratie getuigen, qua realisatie viel dit werk eerder hol uit, spijts en wellicht juist dóór het oorverdovend gebrul en getrappel op het podium. Voor « Mysteries » hadden we niet bepaald lovende woorden over. Het stuk « Frankenstein », dat nog op 3 en 4 december opgevoerd wordt, is geïnspireerd op de novelle van Mary W. Shelley. Deze novelle sluit duidelijk aan bij een strekking in de Anglo - Amerikaanse literatuur die het zg. « terrific-element » in de scheppende verbeelding de vrije teugel laat.

Op fascinerende en agressieve wijze werd deze novelle door Judith Malina en Julian Beek tot een apocalyptisch theaterstuk verwerkt, indien men althans van een toneelstuk mag gewagen, waar zoveel van wat tot de klassieke opvatting behoort, ontbreekt. Het blijft natuurlijk een experimenteel toneel. Het podium is in een laboratorium herschapen, waar allerlei nieuwe elementen getoetst worden: nieuwe toneelprocédés niet alleen, maar ook revolutionaire denkbeelden.

Het aandeel van het gesproken woord is in de uiting van de gevoelens en gedachten eigenlijk vrij gering. De expressie geschiedt meestal door middel van een geheimzinnige gebarentaal met begeleiding van een zeer gedifferentieerde (en alleszins zeer zonderlinge) bruitage, een bruitage die alleen door de mond van de acteurs wordt geproduceerd.

Wijzen we verder nog op het bizarre decor, dat aan een overgrote stellage doet denken, zoals men die opbouwt rondom torens in restauratie. Ook verdient de hallucinerende belichting aandacht, alsmede de spitsvondige regie van de reeds genoemde leiders Judith Malina en Julian Beck.

Een onder vele opzichten toch merkwaardige voorstelling door een gezelschap dat het zich om vele redenen in Amerika zelf onmogelijk heeft gemaakt, waarbij het zich eerst voor liefst 50.000 dollar in de schulden stak. Het gezelschap is daarom liefst de wijde plas overgestoken om in het oude Europa zijn kansen te wagen. Liefhebbers van nieuwe richtingen in de toneelopvatting mogen deze produktie niet missen.

H. P.

Auteur H.P.

Publication Het Volk

Performance(s) Frankenstein

Date(s) du 1966-12-01 au 1966-12-04

Artiste(s)

Compagnie / Organisation The Living Theatre