Archives du Théâtre 140

De Nieuwe Gids

7-12-1969

Soft Machine: van 3 naar 7 man

Vorige week donderdag was er in het Brusselse Theater 140 van de beste avant-garde-muziek te horen : de Soft Machine. Sedert een tweetal maanden is de groep uitgebreid met 4 blazers, uit de Keith Tippen-jazzgroep : Marc Charig (trompet), Elton Dean (alt-sax), Nick Evans (trombone) en Lyn Dobson (tenor en fluit). De sound van de groep die reeds op de brug tussen pop en avant-garde-jazz stond, helt nu nog meer over in de richting van de avant-garde-jazz. Toch blijft de muziek voor een groot deel pop : slechts een klein gedeelte van hun optreden is geïmproviseerd : duidelijk te merken aan de drie blazers die regelmatig hun notenblaadjes omdraaiden. De trombone was blijkbaar niet overgekomen, zodat alt- en tenorsax, de trompet van Charig steunde op wa-wa aangesloten microfoons.

De zaal zat proppensvol, zodat drummer-zanger Robert Wyatt terecht alleen zijn dasje aanhield. De politie van Schaarbeek kwam daarbij in stevig winteruniform een handje toesteken als zaalwachter, kwestie van de temperatuur hoog te houden. Ondertussen speelde de Soft Machine doodernstig door, de toehoorders amper de kans latend om maar enigszins te reageren. Bijna tergend obsederend spelen zij in drie, vier keer aan een stuk door, van zacht indringend lot zwaar doorslaand. Mike Ratledge treedt als markant orgelist dikwijls op de voorgrond - als hij zijn klavier als een gitaar laat janken — hoewel Wyatt toch de doorslag geeft. En niet alleen met de drums ; hij klokt en "echoët" evengoed met de mond, wat de zaal niet direct doorhad. De toevoeging van de blazers blijft niet zonder effect : The Soft Machine leunt nog meer aan bij de avant-garde-jazz en wordt meer cyclisch gespeeld en de muzikale thema's worden meer herhaald. De sobere belichting was in Theater 140 eens te meer merkwaardig : niet meer dan nodig, maar verzorgd zoals een fundamenteel detail verzorgd moet zijn. Terwijl binnen het concert volop aan gang was, stonden er buiten nog steeds mensen te drummen om binnen te mogen, het was dan ook spijtig dat de Soft Machine geen tweede avond kon optreden.

R. Mc. R.