Archives du Théâtre 140

De Standaard

21-12-1969

ZONDAG GEEN SHOW OP HEIZEL

"Mysteries" van Living Theatre bleef mysterie

(Van onze verslaggever)

Brussel, 19 december. — Met « Mysteries » probeerde het Living Theatre van Julian Beck in het theater « 140 » iéts goed te maken van wat moeilijk anders omschreven kan worden dan het dubbele fiasko van « Paradise Now » (gespeeld in Brussel en in Luik). Over wat daarmee in Brussel gebeurde vertelden wij u reeds in dit blad. Over Luik zei een altijd even blijmoedige Beck, dat het schitterend was, maar de overige leden van « Living » vonden het daar al even zieligjes als in de hoofdstad, gewoon omdat ook daar het publiek niet meeging. Vandaar die schuchtere poging tot herstel met « Mysteries », in een niet eens volgelopen zaal van de « 140 ». Een spel, dat voor iedereen — behalve misschien voor de mensen op het toneel — een mysterie was en bleef. Een spel ook dat vragen opriep maar niet beantwoordde en dat — juist door die steriliteit — het publiek andermaal niet kon pakken en meeslepen. Hetgeen dan meteen voor een deel een verantwoording kan zijn voor het feit dat de laatste voorstelling van « Paradise Now » (zondag op de Heizel) niet doorgaat.

Het enige reële wat wij donderdagavond in de « 140 » meemaakten, was dat we van allerlei boze en vertoornde lieden protest-stencils in de handen gedrukt kregen: precies, over de rel in de Beursschouwburg nog steeds. Voor de rest werd het een voorstelling, die andermaal dreef op slogans, al dan niet gebulderd en al dan niet door een tam publiek meegedreund, omdat baas Julian Beck dat érgens zo prettig vond.

Mysterie

Wij vragen ons, na deze eerste ervaring met « Mysteries » af, wat in feite de diepere zin is van het (door Beck eindeloos herhaalde) uitroepen, als een Tibetaanse monnik op het toneel geknield en gepriemd in het genadeloze licht van één felle witte spot, van : « A bas l'état », « Vive l'anarchie », « A bas la police » (uiteraard, en wat een dankbaar onderwerp zijn die mannen in uniform), « A bas le service militaire » en nog zo een reeksje « à bas-jes » meer.

Voegen wij er meteen aan toe, dat achter de coulissen een fameuze « claque » zit, die vol ijver alle door Julian Beck gelanceerde kreten mee skandeert en uiteindelijk wel een paar mensen in de zaal meekrijgt. Net alsof die érgens verschrikkelijk blij zijn dat ze éven in beweging kunnen komen en iets kunnen doen, aangezien het allemaal zo saai is, zo konfuus en zo steriel.

Steriel inderdaad : ons inziens komt men er niet met alléén maar vast te stellen dat het allemaal in de wereld niet zo fraai is. Dat weet ieder zinnig mens en dat hoeft men die mens niet nog eens met veel nadruk te vertellen. Per slot van rekening is hij er dagelijks ellendig genoeg van. Het uitkramen van het feit, dat de staat terneergeworpen dient te worden, is misschién nuttig, maar dan alleen als men — wijs als men is — er iets anders voor in de plaats kan stellen. Hetgeen « Living » niet doet, waardoor het meteen uitdraait op een totaal negatieve vorm van « kontesteren ».

Op deze manier sleurde « Mysteries » uren door, niemand werkelijk verrijkend (de ongeduldige blikken op het horloge waren veelzeggend genoeg) en niemand ertoe aanzettend eens uit de band te springen en mee te doen. Zoals het ook was bij « Paradise Now ».

Toén schreven wij, dat het allemaal kwam omdat het publiek de brute schok van Julian Beck niet zo ineens kon verwerken. Na « Mysteries » vragen wij ons af of het niet eerder komt doordat het allemaal (ondanks het lawaai) zo ontmoedigend inhoudloos is, zo helemaal in de geest van « Jongens, zoals het nu gaat is het niet best, maar moet, want dat weten dan wél moet, want dat weten wij ook niet ».

En daarom lijkt het ons een opperbest idee van Julian Beck om maar eens te gaan mediteren, om zich eens helemaal terug te trekken en na te dennen over een nieuwe aanpak van het « Living Theatre ».

Het enige dat wij — ondanks de wierookstokjes — donderdagavond aan werkelijke aktie zagen door een bezoeker van de « 140 » was een taxichauffeur, die zich om het een of ander genept voelde, de politie er bij haalde en in zijn ééntje een kontestatie hield. Die man zouden wij de ereprijs willen geven van de avond...

Heizel nee, 140 ja!

Het teater « 140 » meldt in een communiqué dat de voorstelling van « Paradise Now » in hal 10 van de Heizel op maandag 22 december niet doorgaat. Volgens het communiqué heeft de vereniging van de Eeuwfeestpaleizen, zonder vermelding van enige reden, laten weten dat de algemene huurovereenkomst van hal 10 wordt verbroken.

Het teater « 140 » protesteert fel tegen de procedure, waarbij een partikuliere vereniging censuur uitoefent op intellektuele en artistieke aktiviteiten. En aangezien zowel de « Living » als het teater « 140 » (en dat met die bittere kou...) door willen gaan met « Paradise Now », wordt de laatste voorstelling van « Mysteries » op 21 december geschrapt. Dan gaat « Living » het nog maar eens in bikini en minimum dóen in de « 140 » en « Paradise Now » brengen. Dit dan vooral om de studenten tevreden te stellen, die in een vrij groot aantal naar de Heizel gekomen zouden zijn. « Paradise Now » komt ook nog in de « 140 » op maandag 22 december en — als alles gaat zoals men het hoopt — op dinsdag 23 december.

(jvd)