Archives du Théâtre 140

De Standaard

8-6-1971

SCARABEE IN BRUSSEL

Fata Banana:

pop-lied van een spotvogel

(Van onze verslaggever)

Een proefneming die een reüssite wordt. Dat is « Fata Banana », het spektakel dat teater Scarabee van Den Haag tijdens het weekend vertoonde in Theater 140 te Brussel. Te weinig mensen kennen de weg naar de Plaskylaan 140, waar Jo Dekmine, een verbrusselste Vlaming, herhaaldelijk gastheer is voor groepen uit de internationale avant-garde en underground. Zij die de weg wél kennen, vormen een publiek waarin veelal dezelfde gezichten weerkeren. Ieder teater heeft wel min of meer zijn eigen publiek. Maar deze kapellekensvorming brengt hier net als op andere terreinen weinig baat. Voor Teater 140 betekent het bovendien een kontradiktie : als daar wordt geijverd — de aktie « Schaerbeeck libre au théâtre et dans la rue » bewees het onlangs nog — om de kunst naar het volk en het volk naar de kunst te brengen, dan kan het niet blijven bij manifestaties waar bijna uitsluitend vertrouwde bezoekers heenkomen. Andere mensen moeten ook worden aangetrokken, en met name meer Vlamingen. Die kunnen in verscheidene talen mee, zélfs als de optredende gasten uit Nederland komen!

« Fata Banana » is dus geen experiment gebleven. Het is een collage van visuele indrukken, teksten, muziek. De beelden worden gevormd door filmprojektie, licht, beweging van akteurs, rekwisieten en panelen. De teksten worden niet gezegd vanaf de scène, maar via hoofdtelefoons. De akteurs zijn geen personages, geen « characters » zoals de Engelsen zeggen, maar gestileerde figuren die zwijgend mee beelden opbouwen. In tekst en beelden duiken de tema's van de contestatie op: geweld, gezag, sex, kerk, politiek, oorlog, honger.

Het geheel speelt zich af in een metalen konstruktie waar vernuftig kan worden gewerkt met al dan niet doorzichtige schermen. Allerlei technische en materiële nieuwigheden waarvan men de verwerking al heeft aangetroffen op tentoonstellingen voor industrieel design, worden door Scarabee - dat zijn oa. Adri Boon, Jan Van As en dichter-schilder Lucebert - gebruikt en beheerst bij het scheppen van dit nieuw teater, een bewegende pop-art collage, toevallig en onsamenhangend als de invallen van een man die iets staat te maken met brokjes niets. Hij weet niet wat, maar als het af is, staat het te fluiten als een spotvogel.

Het gebruik van de hoofdtelefoon maakt de toeschouwer gespannen en nieuwsgierig. Drie keer kan hij namelijk kiezen: kanaal 1 of 2. Kiezen betekent iets laten om iets te nemen. Je zou natuurlijk óók willen weten wat er te horen valt op het kanaal dat je niet hebt gekozen. En dan ga je denken: is het allemaal wel zo belangrijk? Misschien is het juist daartoe dat de spotvogel je wil drijven.

(dr)