Archives du Théâtre 140

De Standaard

29-11-1971

Een feest waar je blij om wordt

Grand Magie Circus op toernee met Zartan, broer van Tarzan

(Van onze verslaggever)

Eén groot, onschuldig feest, « une grande rigolade »: dat is het optreden van het Grand Magic Circus uit Parijs met « Zartan, frère mal aimé de Tarzan ». Je ziel gaat lachen tijdens de meer dan twee uur durende voorstelling — wij maakten die mee in het Théâtre 140 — en als je op het einde de innerlijke remmen loslaat, ga je mee dansen met de akteurs, de aktrices en de al of niet hippe jeugd die armen en benen uitgooien op het denderend ritme van het slagwerk. Een groot feest, waar je niet zo maar zit toe te zien doch waar je van binnen blij van wordt, ontspannen, tenzij je een brompot bent die zich ergert aan de spotlust waarvoor geen huisje te heilig is, of aan de natuurlijkheid waarmee jonge lichamen kunnen worden ontbloot.

Als volwassenen zit je er kinderlijk van te genieten, zelfvergeten. Maar zo onschuldig is dat grote feest ook weer niet, dat je niet zou beseffen hoe in deze « Chroniques coloniales » de draak wordt gestoken met een stuk Westerse beschaving en geschiedenis dat in veler ogen eerbiedwaardig was en is: het wordt vertegenwoordigd door personages die in de lotgevallen van Zartan opduiken als de ontdekkingsreiziger, de Engelse koningin, de monnik, de Spaanse conquistador. Wel is dat feest onschuldig als een fabel van La Fontaine: een verhaaltje voor kinderen met een les voor grote mensen.

Jérôme Savary, de leider van het gezelschap, maakt er een circusspektakel van, wilde dieren, vuurwerk en akrobatieën inkluis. Decor en kostumering zijn primitief en naïef als die van een dorpscircus. In dat kader vertelt Savary de avonturen van Zartan, die door de hele groep worden uitgebeeld in taferelen, dol, ongeloofwaardig, vermakelijk, en spannend als in een stripverhaal. Zartan, in de jungle geboren en door een moederaap opgevoed, vat liefde op voor de mooiste onder de meisjesapen, tot een menselijke schipbreukelinge op het verlaten strand aan land komt - ene madame Louise uit Soho (Londen) die Zartans hart op hol brengt. Hij zal haar volgen naar Rio, haar zoeken in de Sahara en in New York, tot zij hem de oorlog instuurt. Maar Zartan zal niet sterven. Op zijn oude dag nog trouwt hij de koningin van Engeland, en het hele circus slaat aan het dansen.

Savary, die in zijn optreden doet denken aan de circusdirekteur op de foor en een volksverteller op jaarmarkten en kermissen van vroeger, is de grote magiër van het feest. Hij projekteert de belevenis over de tijds- en plaatslimiet van het spektakel heen: « Nu kunnen jullie thuis circus gaan spelen, zo gek als het onze hier, zo niet méér ». De belevenis is namelijk niet die van zijn akteurs en aktrices op het toneel gebleven. Zij hebben overal in de zaal onder het publiek geëvolueerd. Het is een feest geworden van allen samen, de toeschouwers zijn in het circus opgenomen. Behalve misschien een of ander die zich van binnen schrap zet.

(dr)

Nog voorstellingen op 29 november in Verviers, op 30 november in Leuven (Alma II om 21 u. 30), op 1 december in Luik (Conservatorium om 20 u. 30), op 2 december in Doornik, op 3 en 4 december weer in Brussel (Théatre 140 om 20 u. 30).