Archives du Théâtre 140

De Morgen

18-12-1979

Pip Simmons' teatergroep in Vlaanderen

Pip Simmons Theatre Group komt van woensdag 18 november af, voor het eerst naar Vlaanderen, meer bepaald naar « De Kern » in Wilrijk, op uitnodiging van het « Open Teater », de marginale teaterfreaks om en rond de UIA. De ongeveer belangrijkste kompanie van de Londense fringe geeft drie dagen na elkaar een voorstelling van « Towards a nuclear future » (naar een nukleaire toekomst), een titel die niet om verduidelijking vraagt. Het stuk werd klaargestoomd in het Amsterdamse Mickeryteater, de importteatermarkt van West-Europa. Ze ging in september jongstleden in première.

De Londense teatermaker Pip Simmons, auteur en regisseur, vormde voor het eerst een groep rond zich in het historische jaar 1968. Vijf jaar lang eksperimenteerden hij en zijn medewerkers in de lijn van de toen heersende agitproptrend in de marge van het Londense teater ( = fringe). Toen voelden ze ergens een dood punt in hun artistieke expressie en er werd besloten het werk stil te leggen voor een tweetal jaren. Na die gekozen breuk kwam Pip Simmons evenwel sterker dan ooit uit de hoek met het later internationaal gereputeerde « An die Musik », dat ondermeer in het Brusselse Théâtre 140 op de affiche stond. Simmons had als uitgangspunt voor een produktie, het aangrijpende element opgenomen van de Joodse gevangenen in een koncentratiekamp die moesten musiceren voor ze geëxecuteerd werden. Pip Simmons, die zelf jood is, klaagt in dit stuk op een subtiele manier het fascisme aan, maar spaart ook zijn landgenoten niet in hun berusting om wat tijdens de oorlog gebeurd is.

Voor deze produktie moesten de akteurs van zijn kompanie elk een instrument leren bespelen en bouwde Simmons als regisseur een aantal shockeffekten in die per voorstelling verschillen, zodat de akteurs telkens onvoorbereid moesten reageren. Het duidelijkst was, dat bij de lijfstraffen die de joden (akteurs) kregen van de SS'ers (akteurs) en waarbij bijvoorbeeld ijskoud water over een akteur werd gekeild, of die plots aan een touw werden opgehangen. Het einde van het stuk behoort tot de meest pakkende teatermomenten die ik ooit heb kunnen meemaken. De akteurs van het gevangenenorkest kleden zich helemaal uit, spelen de dodenmars van Beethoven tot de SS-wacht binnenkomt met een gasmasker voor. Hij draait een kraan open en scène en zaal worden gevuld met mist. De muziek sterft uit...

Nukleair

« Towards a nuclear future » is de recentse produktie van de groep die tussendoor nog ondermeer « Dream of the ridiculous man » maakte en een koldereske persiflage op de Black and White Ministrel Shows. Het stuk is gebaseerd op het boek van de Berlijnse futuroloog Robert Jungk « The Nuclear State ».

Als dramatische struktuur koos Simmons voor een debatvorm tussen voor- en tegenstanders van kernenergie. Eén akteur houd daarbij niet op een semiwetenschappelijk pleidooi te houden voor kernenergie. Een zestal spelers vormen de protestgroep die met zware emotionaliteit inbeukt op het publiek. Ze doen dat met harde songs en overtuigende dramatische akties. Tussenin staat in de zogenaamde neutraliteit een man die de nieuwsmedia representeert.

De groep voert ondermeer het ongeval in Harrisburg ten tonele, de dood van Karin Silkwood en het gevaar voor terrorisme bij kerncentrales. Dat is precies de kracht van het toch sterk inhoudelijk teater van de Pip Simmons-groep: het teatraal aspekt ervan is oersterk en verkoopt de inhoud op een eigen manier. Hun spektakels zijn wars van sloganmatigheid. Wat ze aan simpatie voor een stelling bij het publiek opbouwen, bouwen ze zelf binnen de kortste keer ook wel eens af. De toeschouwer wordt niet gebruikt, hij beslist zelf, hij kiest zelf. Dat wordt nog sterker door het feit dat er daadwerkelijk op participatie gespeeld wordt en op het onbehaaglijk (en ongelijk) gevoel dat zulks teweegbrengt.

« Towards a nuclear future » door Pip Simmons Group, 18, 19 en 20 december, om 20u.30 in « De Kern » Bist, Kortrijk.

Freek Nelrinck