Archives du Théâtre 140

Happening

?-5-1982

Het Italiaanse toneelgezelschap Pupi e Fresedde geeft vanavond om halfnegen in Teater 140 in Schaarbeek een laatste voorstelling van zijn jongste spektakel "Don Giovanni Napoletano".

De frisse, kompakte en muzikaal gesproken vaak indrukwekkende aanpak van het gezelschap in zijn eerste spektakel "La terra del rimorso", werd bevestigd -met nog wat zijdelingse invloed van het Bread and Puppet Theatre - in een tweede stuk: "Sulla via di San Michele". De verwachtingen ten aanzien van deze Don Giovanni waren dus hoog gespannen, maar werden in grote mate niet ingelost.

Reden daarvan zou wel eens kunnen zijn dat, waar de troep zich in zijn vorige stukken uitsluitend bezighield met situaties en scenische verbeelding zonder werkelijk verhaal, zij nu met dezelfde middelen een doorlopend verhaal probeert te spelen, dat dan nog tot het klassieke repertoire behoort en dat allang met graagte door het burgerlijk teater is gerekupereerd. Voor de versie van "Pupi e Fresedde" is naar verschillende oplossingen gezocht, maar allemaal missen ze dat zeer sterk aansprekende, verhaalloze, kompakt situationele dat de vorige produkties zo indringend maakte. De stap van volksteater van hoge kwaliteit naar uitgesproken repertoiretoneel uit de burgerlijke sfeer, zet je meestal niet ongestraft. Zo ook deze groep niet, die door het verhaal gedwongen wordt concessies te doen aan het oervolkse karakter van zijn speelstijl en die één en ander niet met elkaar weet te verzoenen. De oplossing is gezocht in het niet alleen spelen van het Don Juan-verhaal met - in volkse traditie Don Juan's knecht Sganarelle of, Leporello of, zoals hier, in de stijl van de Commedia dell'arte en het poppenteater Pulcinella als feitelijke hoofdpersoon en drager van het stuk, maar ook nog in een min of meer parodiërende stijl van de wijze waarop Don Juan zich door de eeuwen als teaterfiguur ontwikkeld heeft.

De oplossing doet het verhaal onrecht aan : in tegenstelling tot wat bij Molière gebeurt, mis je hier de gedachtenwereld van het personage van Don Juan, de filosofie dankzij dewelke hij kan bestaan. En diezelfde oplossing biedt als pure parodie een te zwak alternatief : de Sarah Bernhardtstijl, Mozart, de Jugendstil-elementen, de belcanto-opera, zelfs het verisme, je herkent ze wel, maar er is geen keuze gemaakt tussen een ernstige rekonstruktie en de zuivere parodie. En zo gaat het spektakel hinken. Ook al omdat de simpele maar altijd zeer sfeervolle scenografie - dekor en belichting - in dit verhaal hun effekt kwijtspelen, wat nog erger wordt in een paar lange scènes vóór het gesloten doek.

Niet dat er geen uitstekende dingen gebeuren in deze vertoning : die gebeuren er wèl, maar ze zijn te gespreid en ze zijn op den duur te veel herhaling zodat er en hinderlijk déjà-vue-effekt ontstaat. Uitzondering hierop vormt de alweer uitstekende inkleding. Binnen de produkties van Pupi e Fresedde moet deze "Don Giovanni Napoletano" omschreven worden als een niet onaardige, soms spitante en geïnspireerde, maar al te vaak ook slepende mislukking. Wie toch wil gaan kijken dient ofwel het Don Juan-verhaal goed te kennen, ofwel een aardig mondje Italiaans te verstaan, zoniet vrees ik dat één en ander helemaal ongenietbaar wordt.

Laatste voorstelling van een in het oog te houden maar deze keer minder gelukkig geïnspireerd gezelschap, vanavond om halfnegen in Teater 140 op de Plaskylaan in Schaarbeek.

Wim Van Gansbeke