Archives du Théâtre 140

De Morgen

18-4-1984

Toneel

Mexicaanse Hond: grandioos humoristisch teater

Les krijgen (en geven!) is vaak saai. Lessen over humor zijn misschien wel goed bedoeld, maar vaak geforceerd, flauw en stom. In « De wet van Luisman » worden de lessen over humor van schoolmeester Luisman door zijn leerlingen niet gepikt. De hele aanpak rond dit gegeven zorgt ervoor dat de nieuwe produktie van « De Mexicaanse Hond » grandioos humoristisch theater is.

Tot 1980 was Hauser Orkater dé groep in Nederland die het visuele muziekteater richting gaf. Daarna krijgen we de splitsing in « De Horde », waaruit Jim van der Woude nu de solotoer op is, en « De Mexicaanse Hond ». Met de term Mexicaanse hond, werd vroeger het eigenaardig gierend gejank in radio-uitzendingen aangeduid.

Na « Broers » en het schitterende « Graniet » brengt de Mexicaanse Hond weer eens iets anders. « De Wet van Luisman » is een echt muziekteaterstuk vol visuele gags, woordspelingen, knappe muziek en absurditeiten.

Meester Luisman probeert zijn drie leerlingen de essentie van humor bij te brengen. Dat lukt hem natuurlijk niet, maar het publiek kan alle soorten van humor beleven: woordhumor, situatiehumor, leedvermaak, ironie, cynisme enz... Er speelt zich een machtsstrijd af tussen de leerlingen en de meester, zowel over situaties binnen als buiten het schoolgebeuren. Luisman ontmoet de naakte weduwe, hij wordt daarmee - voor zover dat mogelijk is - geplaagd in de klas, maar als haar arrogant zoontje William bij hem in de klas komt te zitten, nemen de andere 3 leerlingen het voor Luisman op, in de zin van « kom op, Luisman, laat je niet doen. »

Bordewijk

Alleen al het omhoog oplopende klaslokaal laat je aan Bint van Bordewijk denken. En zeker de onderwijssituaties als Luisman het zelfbeeld van de leerlingen finaal de grond inboort door hen briefjes te laten voorlezen met « ik ben niets » enz.

Deze autoritaire onderwijsstrukturen worden echter tegelijkertijd gerelativeerd door de abstrakte, sober gehouden vormgeving, de tomeloze humor, en de tussenacts met muziek en slapsticktoestanden. Bij voorbeeld de scène waarin drie mannen in bed liggen en op een scherm boven het ledikant de droombeelden worden geprojekteerd. Ook heel mooi is de ruzie tussen 2 mannen: beide houden een wit vel voor hun hoofd, waarop door een derde speler tekenfilmkoppen geprojekteerd worden die de verandering in gemoedstoestand duidelijk laten zien. Door de knappe timing komt deze scène schitterend over. De muziek klinkt deze keer wat Japans, maar behoudt toch het eigen timbre van de groep. Jammer dat de teksten soms niet te verstaan waren.

De Mexicaanse Hond máákt theater. De akteurs spelen niet zomaar een rol, maar brengen een wervelende konstruktie waarin alle toneelelementen uitgepuurd worden. Qua dekor en belichting is eigenlijk alles heel simpel gehouden, maar het geheel zit vol verrassingen. « Als de waarheid in het midden ligt, aan welke kant sta je dan als je liegt? » zijn een paar regels uit een van de liedjes. Ik denk dat ze duidelijk aangeven dat in « De Wet van Luisman » alles kan en onvoorspelbaar is.

Deze produktie is een absolute aanrader. De groep treedt maar 4 keer in Vlaanderen op. Wie ze nu mist, kan nog lang wachten, want in juli vertegenwoordigt de Mexicaanse Hond Nederland op het Olympic Arts Festival in Los Angeles met een Engelse versie van het stuk. Daarna gaan ze op toernee door Canada en Amerika. In oktober en november zakken ze naar Zuid-Europa af.

Tuur DEVENS

Dinsdag 24 april in Gent, vrijdag 27 april in De Singel in Antwerpen, 28 april in de Warande in Turnhout, 2 mei in Theater 140 in Brussel.