Het te dezer gelegenheid speciaal opgetimmerd tooneel was laag en breed. Een licht geel gordijn scheidde het van de zaal. De verlichting kwam uit twee lichtbakken, die in de zaal waren opgehangen -- nagenoeg zooals in "De nieuwe Spieghel". Eerlijk gezegd, waar meest iedereen onder dit Franschsprekend Brusselsch publiek gewoon verbluft stond, vonden wij, die de stukken van Teirlinck en de prestaties van het "Vlaamsche Volkstooneel" kennen, hier weinig aanleiding tot verbazing. Wij vinden het zelfs jammer, dat deze eerste prestatie, vooral ten aanzien van het avant-garde-karakter der onderneming, ten slotte zoo weinig blijk gaf van verrassende originaliteit, beslist -- wat het spel betreft -- deed denken aan de spektakels van het "Théâtre du Marais" (in welk theater dan natuurlijk alles verzorgder is en meer afgewerkt), en anderzijds nogal duidelijk de teekenen droeg van wat Johan De Meester jr. en Gérard Rutten in verband met regie en enscèneering ons hebben geleerd. Zoo werd er gespeeld in een grijs gordijnendécor, dat wij hier uit het schermen-bezit van het "Volkstooneel" geleend waanden. Alleen werkelijk interessant, hoewel ook dat denken deed aan de fond-doeken van Rutten, onder meer aan diens fantastisch schilderij van de dansende karnavalstad in "De gecroonde Leersse", was hier een groot behangsel, dat over de heele breedte van het tooneel strekte en in den achtergrond de reusachtige fabrieken der menschen-machines voorstelde; hel-gekleurd, hoekig en zeer expressief tafereel, dat in de grijze gordijnen-omlijsting uitstekend tot zijn recht kwam. Gedurende de vier bedrijven werden nagenoeg diezelfde gordijnen behouden, maar dan in II en III heel het tooneel, ook den achtergrond, afsluitend. In IV werd het tooneel voortdurend donker gehouden, ondanks het feit, da tde in dat bedrijf spelende acteurs geregeld in een spiegel kijken. Bij het einde bloeide in den achtergrond een rozig licht open en klaarde een lichtgroene gestyleerde tuin op, een soort aardsch paradijs, van waaruit dan de twee menschgeworden robotten opnieuw de aarde zullen veroveren.

Toch heeft deze uitstekende vertooning, na de veel minder goede Vlaamsche, m. i. het stuk niet gered. R.U.R. kan niet onvoorwaardelijk een goed stuk genoemd. Het gegeven is buitengewoon interessant. Het voorspel is een verbluffend-rijke belofte. De drie volgende bedrijven brengen dan gaandeweg een onoverkomelijke desillusie. Het derde schijnt namelijk totaal overbodig en het vierde is een melo-bedrijf van meer dan bedenkelijk allooi.

Coupures, en ook fijner, rapper, voornamer spel zetten het stuk op een hooger plan dan dat in onzen Vlaamschen Schouwburg het geval was, maakten het stuk meer genietbaar, sloten alle verveling uit. Enkele tooneelen, waar de traditie van het "Théâtre du Marais" het duidelijkst aan het licht kwam, ontroerden werkelijk; zoo de scène, waar Hélène bekent, dat zij de formule der menschen-fabricatie heeft verbrand; zoo ook het slot van II, wanneer ineens de stoomfluit der fabrieken giert ten teeken van opstand en Domin zegt : "het is nog niet middag". De artisten slaagden er uitstekend in, stemming te scheppen, stemming van angstig wachten, hijgen zelfs. Het stuk was vol bange emotierijke pauzen tusschen nerveus geprecipiteerd spel in. De zaal luisterde ademloos. Vooral was het spel in hoogere mate "gemecaniseerd" dan bij de Vlaamsche vertooning -- en dat diende het stuk.