BRUSSEL - "Plots/z" is het derde deel van een serie "s/z"-stukken op tekst van Willy Thomas van het gezelschap Dito'-Dito', na "Frans/z" en "Tars/zan". De onbenulligheid van verhaal en tematiek van die stukken springt dadelijk in het oog.
Maar wel als een opzettelijke "camp"-houding tegenover teater. De bewuste ironizerende luchtigheid van hun stukken bljkt dan vrij snel bijna een excuus voor de ernst waarmee zij proberen hun onderzoek naar teatrale expressie en een bijna lieftallig absurd levensgevoel vorm te geven. Het levert vaak vindingrijk, en onderhoudend, maar tegelijk irritant teater op.
"Plots/z" bijvoorbeeld is een stuk waarin een zelfde verhaal op drie manieren verteld wordt. Het vangt aan met korte pantomimescènes, waar niet zo dadelijk een touw aan vast te knopen valt. De vier personnages in die taferelen, Willy Thomas, Mieke Verdin, Guy Dermul en Els Olaerts komen daarna afzonderlijk weer voor het voetlicht, met een monoloog. Wat ze vertellen werpt een nogal fragmentair licht op de samenhang van wat je tevoren zag. Daar komt nauwelijks verbetering in als het voordoek opgetrokken wordt en de vier uiteindelijk gewoon (nou ja) samen gaan akteren.
Het gaat over twee vereenzaamde en zelfs half idiote mannen, van wie een (Guy Dermul) een speciale bril nodig heeft om zich in het leven staande te houden. Als hij die verliest, fixeert hij zijn blik op een onbetekenend detail en kan voor niets anders meer aandacht opbrengen. Per toeval leren ze elkaar kennen en worden de beste vrienden. Die kennismaking is zo heilzaam dat Frans (Guy Dermul) zijn bril niet meer behoeft: door zijn droeve levensrelaas aan Robert te vertellen raakt hij bevrijd van zijn opgekropte frustraties, waardoor hij niet meer kan handelen. Tot Frans plots trouwt met Liza en Robert, vereenzaamd, zijn toevlucht zoekt bij Anna (Mieke Verdin). En van dan af gaat het bergaf met de verschillende personnages.
Na enige tijd blijkt dat de loop der gebeurtenissen bepaald wordt door een ingenieus komplot dat op gang gekomen is door een vroegere misstap van Robert. En naarmate de intriges zich ontwikkelen, merk je.dat.de pantomime-scènes bij de aanvang eigenlijk in een notedop de samenhang van de intrige te zien hebben gegeven. Dat levert een amusant spelletje op: de pantomime die aanvankelijk onzin leek, wordt helder en duidelijk naarmate het verhalend teater dat eerst opheldering leek te brengen, verzinkt in totale chaos van onbegrip en verwarring onder de personnages.
Maar veel verder gaat het allemaal niet. Je voelt hier en daar wel dat Willy Thomas nog andere tema's wil aansnijden. Maar door de gekunstelde konstruktie, de overmaat aan details en de knulligheid van het verhaaltje komt dat nauwelijks uit de verf. Hoofdzaak is en blijft het onderzoek naar de narrativiteit, en dat wordt met een zekere virtuositeit gedemonstreerd, maar de vraag is wie daarop zat te wachten. Het eindresultaat is derhalve nogal mager: een -- toegegeven -- amusante en onderhoudende voorstelling, waarin Mieke Verdin andermaal schittert als een buitengewoon aktrice. Maar de ambities van Dito'Dito' reiken duidelijk verder, en dat kunnen ze hier niet waarmaken.
Nog te zien op 28.1 in 't.Nieuwvoortteater te Gent, van 31.1 tot 2.2 in 't Stuc te Leuven, van 16 tot 18.3 in de Monty te Antwerpen en dan nog eens op 22 en 23.3 in het Nieuwpoorttheater.
