Date 1991-05-23

Publication De Standaard

Performance(s) Trio in mi-bémol

Artist(s) Ritsema, Jan

Company / Organization

Keywords rohmers • rijcman • mi-bémol • ongekunstelde • trio • aanspraken • vervalt • juiste • pianospelende • onkundig

Jan Ritsema bedenkt vernuftige kunstgreep

BRUSSEL -- Bij Eric Rohmers films ben je je er zelden bewust van dat het om vertellingen, fabels gaat. De vernuftige, maar schijnbaar achteloze dialogen, de eenvoudige plans en de ongekunstelde speelstijl doen je het oog van de camera vergeten. Als je Rohmers teksten in een teater opvoert, vervalt die afwezigheid van het oog. Dat ben je als het ware zelf. Daarmee vervalt ook de illuzie dat je, als een voyeur, mee mag kijken naar een stukje "echt" leven. De voorstelling Trio in mi-bémol van Josse De Pauw en Lineke Rijcman, in een regie van Jan Ritsema, maakt van die nood een deugd, en is daarom niet alleen vermakelijk, maar ook intelligent opgezet.

Het stuk voert een man en een vrouw ten tonele die uit elkaar zijn, maar op een vreemde manier elkaar toch niet kunnen missen. Terwijl zij hem wat de ogen uitsteekt met twee nieuwe relaties, blijft hij mokkend alleen. Al snel wordt duidelijk dat hij niet kan hebben dat zij wat achteloos omspringt met het leven. Om precies te zijn, hij kan niet verdragen dat zij voor "zijn" muziek niet een zelfde passionele belangstelling als hijzelf kan opbrengen.

Via allerlei intriges en misverstanden krijg je een genuanceerd en levendig portret van deze twee. Op zijn manier is het stuk een case-study van de gekompliceerde taktieken die mensen toepassen om een evenwicht te vinden tussen de aanspraken die ze op elkaar maken, en het besef dat die aanspraken nooit totaal kunnen zijn.

Muziek is in de gesprekken van doorslaggevende betekenis. Maar geen van de twee akteurs speelt blijkbaar een instrument. In een film is dat geen handicap, op toneel wel. Maar de oplossing is even vernuftig als eenvoudig: Ritsema plaatste gewoon een trio muzikanten op de scène. George Alexander van Dam, Jeroen Robbrecht en Takashi Yamane vervullen de rol van pianospelende De Pauw en Rijcman, en de rol van cd-speler.

De voorstelling krijgt daardoor de extra dimensie van een recital. Alle moeilijkheden met decors, rekwisieten, verdoken opgestelde pianisten of ingewikkelde klankbandjes zijn daarmee in één klap van de baan.

De akteurs hebben daardoor alle plaats. En ze maken er goed gebruik van: ze reageren aandachtig op elkaar, ze brengen de replieken op de juiste toon, met de juiste snelheid en de juiste pauzes.

Ze proberen niet voortdurend te doen vergeten dat zij het zijn die daar staan, in plaats van hun personages. Ze zijn, om het met een paradoks te zeggen, op een ongekunstelde manier gekunsteld. Daarmee bewijzen ze ook eer aan hun publiek, dat voor een keer niet voor onkundig inzake teaterkonventies wordt versleten.

"Trio in mi-bémol" is te zien in de studio van het Kaaiteater, O.L.Vrouw-van Vaakstraat 81, 1000 Brussel, telkens om 8 u 30, op 23, 24, 25, 29, 30 en 31 mei, en op l juni. Reservaties: tel: 02-512.14.82.