Date 1991-06-07

Publication De Standaard

Performance(s) Fast forward-/bad air und so

Artist(s) Laub, Michael

Company / Organization Remote Control

Keywords vrouwen • kaleidoskoop • kompositie • bevochtigen • lichtbollen • streng-symmetrische • geestdodende • zappend • steinbachek • roodfluwelen

Laub gebruikt scène als scherm en spiegel

BRUSSEL -- Michael Laub, de regisseur van het Zweedse gezelschap "Remote control" -- negen vrouwen en zes mannen -- is zeker, niet de enige teatermaker die het rechtlijnige verhaal als kapstok voor zijn stukken omruilde voor een meer fragmentaire kompositie, zonder uitgewerkte personages. Toch legt hij daar een eigen aksent in, dat van Fastforward-/bad air und so, het tweede deel van een trilogie in samenwerking met komponist Larry Steinbachek, misschien niet echt een goede, maar zeker interessante voorstelling maakt.

Het decor spreekt die losse, kompositie van de voorstelling tegen. Het is een groot podium, met roodfluwelen gordijn op de achtergrond en twee rijen grote glazen lichtbollen, symmetrisch opgehangen boven de scène. Dat beeld roept associaties op met zowel het klassieke streng-symmetrische scènebeeld als met de podia waar panels zetelen of miss-verkiezingsdefilés gebeuren. Met "belangrijke" gebeurtenissen dus, waar veel mensen bij betrokken zijn.

Die associaties worden voortdurend tegengesproken door de wijze waarop vooral de vrouwen gebruik maken van de scène. Ze zijn uitsluitend met zichzelf bezig, ze staan ook in hoge mate onverschillig tegenover elkaar. De teatraliteit, die ze daarbij vaak tentoon spreiden, heeft geen kommunikatieve rol.

Zodoende krijg je het eigenaardige gevoel dat je door de ogen van die vrouwen in een spiegel kijkt, en dat de scène het virtuele beeld is van de vrouwen die er voor staan. Een sleutelscène is die waarin alle vrouwen naar een ijl punt in de ruimte staren, en hun ogen bevochtigen. Ze zeggen dat ze een romantische scène willen beleven, maar wel alleen.

Het verwarde van de elkaar opvolgende beelden wordt op de duur leesbaar als een kaleidoskoop van alle spiegel-aanstellerijen van deze vrouwen. De afstandelijkheid van de voorstelling heeft alles te maken met de steriliteit van deze bespiegelingen.

De zes mannen in de voorstelling lopen daar doorheen, zoals je ook als kijker wat verloren loopt in het schouwspel. De kontakten tussen mannen en vrouwen zijn kort, en vaak brutaal. Een man, een droevige en wat slome dompelaar, vertelt tussendoor gelijktijdig over wat hij op televisie ziet en over zijn vroeger lief. De kijkhouding is in beide gevallen dezelfde: een soort moedeloosheid bij zoveel verleiding waar hij tussen kan "zappen", zonder echt te weten wat hij wil of wat de betekenis is van wat hij ziet.

In die zin is de voorstelling niet alleen een kaleidoskoop van vrouwelijke en mannelijke types, maar ook een uitbeelding van de "zappende" aandacht. Het verstrooiend effekt ervan werkt echter maar tot een bepaalde hoogte op de scène: het geestdodende effekt, de irritatie is er wel, en in groeiende mate, maar je kan de afstandsbediening zelf niet bedienen. Je bent verplicht te blijven kijken zoals de regisseur het wil. En precies die frustratie geeft een inzicht in wat je doet als je al "zappend" naar tv kijkt: je wil wel geprikkeld, maar zeker niet betrokken worden.