Date 1994-03-04

Publication De Standaard

Performance(s)

Artist(s) Vromman, Jan

Company / Organization Het muziek Lod

Keywords grimmigheidvertellervrommankristusstatieskruisafbeeldingendiaveertienscherm

Muziek Lod keert lijdensverhaal om

Leuven -- Het muziek Lod, een muziekteatergezelschap, zocht Jan Vromman aan voor een nieuw stuk. Het voorgestelde tema was "nieuwe grimmigheid": "Kunst is niet langer progressief, de salongedachten hebben er te veel aan geproefd", vandaar de nood aan een nieuwe grimmigheid, aldus het gezelschap. Wat ze zich daar konkreet bij voorstellen is niet zo duidelijk, want de voorstelling van Jan Vromman is eerder nostalgisch en melancholisch. De hoogst individuele emotie van de wereldmoede volwassene, wordt hier als waarheid over die wereld opgevoerd. Van grimmigheid geen spoor.

De rode draad van de voorstelling is een ingeving van de auteur: als je het lijdensverhaal van Kristus, met zijn veertien "staties" nu eens omgekeerd zo lezen. Kristus wordt uit zijn graf gehaald, eerst aan het kruis gehangen en er weer af gehaald. Hij brengt zijn kruis tot bij Pilatus en wordt veroordeeld tot het leven. Die optimistische, dagdromerige "Umwertung" ontstaat tijdens een melancholische herinnering van de verteller aan het kerkbezoek tijdens zijn jeugd. Ze keert in zekere zin terug in het verhaal van de 68-jarige moeder Verplancke. Op haar oude dag bekeert ze zich tot het panteïstisch geloof. Ze schept een nieuwe vreugde in het leven. Ze gaat zelfs naar India om als "bodhisvatta" weer te keren. Haar zoon blijft nogal verbijsterd achter bij zo'n uitbarsting van naïef, maar oprecht geloof. Soortgelijke verhalen duiken nog meer op tijdens de voorstelling.

De wijze waarop die verhalen in beeld gebracht worden, is wel leuk, vertederend-knullig bijna. Verteller Wim Opbrouck bevindt zich achter een scherm waarop dia's geprojekteerd worden. Die dia's geven eindeloos de tekst van de veertien staties van het lijdensverhaal, in omgekeerde volgorde. Vaak op een achtergrond van sentimentele afbeeldingen van dat verhaal, maar ook wel eens op een andere achtergrond.

In het midden van het scherm snijdt een lichtbundel een kleine rechthoek van licht uit. Daarin verschijnen allerlei schaduwbeelden en opschriften die de verteller van achter het scherm aanbrengt. Zo versmelten beelden van de andere verhalen die de verteller opdist. Als op de afbeeldingen van aftandse helden en idolen als Emilio Zapata of Che Guevara verschijnen, weet je het zo onderhand wel: wat waren het mooie tijden toen we nog achter een goede vlag aan konden lopen, in een wereld die netjes in goed en slecht verdeeld was. De grimmigheid waar het muziek Lod over spreekt valt wel zeer braafjes en ongevaarlijk uit.