LEUVEN -- Tristero, een jong teatergezelschap met Paul Bogaert, Peter Vandenbempt en Barbara Van Lindt, speelt op een avond drie korte van de Frans-Russische schrijfster Natalie Sarraute. Het is geen lukrake potpourri. Niet alleen door de interpretatie, maar ook door de tematiek zijn de drie stukken nauw met elkaar verweven.
De protagonisten van C'est beau, Pour un oui ou pour un non en Elle est là zijn geen klassieke dramatische personages: ze hebben nauwelijks of geen voorgeschiedenis of ontwikkeling, hoogstens krijg je een aanduiding van de sociale laag waartoe ze behoren. Ze staan ook nauwelijks voor een gedachtengoed. De personages bestaan maar door hun dialogen, en daar verliezen ze zich dan nog voortdurend in.
In C'est beau is de aanleiding van het gesprek de ontzetting van ouders dat hun kind in niets op hen lijkt. Maar wat die (on)gelijkheid inhoudt, is onduidelijk. Duidelijk is alleen dat de kwaliteit van de kommunikatie tussen ouders onderling en met het kind omgekeerd evenredig is met het aantal woorden dat eraan vuil gemaakt wordt.
In Pour un oui proberen twee mannen ondubbelzinnig te definiëren waarom een vriendschap onmogelijk is geworden. Het enige middel daartoe lijkt een gerechtelijke procedure te zijn. Dat dwingt het gesprek in weinig adekwate schema's als billijk / onbillijk, gerechtvaardigd / willekeurig, maar er schijnt geen alternatief.
In Het derde stuk, Elle est là, krijgt de absurde ondertoon van de voorthollende dialogen een erg paranoïde trek. Twee mannen zijn ervan overtuigd dat een vrouw een idee koestert dat hun idee wederrechtelijk zal verstikken. Dat brengt hen tot zo'n razernij dat ze haar bijna fysiek elimineren. Tot Paul Bogaert besluit dat de enige zekere bescherming van zijn idee een radikale terugtrekking in zichzelf is.
De vreemde kwaliteit van Sarrautes dialogen sluit een inlevende, psychologizerende speelstijl uit. Tristero heeft dat goed begrepen. In hun intonatie en gebaren zit een onderhuidse ironie; de mensen die ze neerzetten zijn geen karikaturen, maar toch ook niet helemaal van vlees en bloed. In C'est beau wordt er gespeeld achter een lange tafel over de hele breedte van de scène, zodat vader, moeder en zoon wel in een tv-panel verloren gelopen lijken. Die verwijzing sluit aan bij een vaak opduikend tema: "Wat moeten de mensen daar van denken?"
De zo begeerde gelijkheid tussen vader, moeder en zoon is paradoksaal genoeg fysiek aanwezig in de gelijke kledij van de drie spelers. In Pour un oui... lopen de twee vrienden rond in rubberen hoosbroeken, alsof ze zich moeten beschermen tegen de woordenbrij waar ze doorwaden. In Elle est là komt de verbeelding van de personages het dichtst bij de karikatuur. De witte laboratoriumjassen roepen een populaire voorstelling van de geniale, maar gevaarlijk geschifte professor op.
Het valt op dat Tristero, hier met het advies van de Nederlandse aktrice Marlies Heuer, een stijgend zelfvertrouwen toont in de tekstinterpretatie. Waar de dramaturgie in hun eerste voorstellingen soms een beroep deed op vergezochte ingrepen, zie je hier een precieze aanpak. Het akteren zelf is ook preciezer en overtuigender geworden. De kwaliteiten van tekst en enscenering samen maken van deze Sarraute een zeer bezienswaardige en zelfs leuke voorstelling.
Nog te zien op verschillende plaatsen in Vlaanderen, o.a. De Zeyp in Ganshoren, Monty in Antwerpen, Netwerk in Aalst, Nieuwpoortteater in Gent en Limelight in Kortrijk.
