Date 2000-11-28

Publication De Standaard

Performance(s) 9 Floorscenes

Artist(s) Deneys, Andy

Company / Organization Galothar

Keywords deneysrocksterrenfloorscenesversletencriticusgeflatteerdgulptkitschweerspiegelingengalothar

Het syndroom van de aankomende miskende kunstenaar

Bij sommige voorstellingen rijst, meer dan anders, de dwingende vraag of de criticus moet oordelen op basis van zijn eigen inzichten of zijn kritiek moet gronden op de uitgangspunten van het werk zelf. In het geval van Andy Deneys' 9 Floorscenes is de kwestie kapitaal. De choreograaf, want alleen over hem gaat het hier (de vier andere dansers dienen enkel om de impact van zijn verschijning te versterken), heeft alle punten als het gaat om eerlijkheid en inzet.

Met de bloedige ernst die ook rocksterren in het heetst van een gitaarsolo kan overvallen, veruitwendigt hij met rollende spieren en getormenteerde blikken wat in hem omgaat. Op die wijze bekeken laat de voorstelling ook niets aan duidelijkheid te wensen over. Het is dan ook niet onvoorstelbaar dat al wie in de knoop ligt met zijn gevoelens hier een vertolking in ziet van de eigen gemoedsgesteldheid.

Niet de koude vis die criticus heet. Die constateert veel kitsch en een volstrekt gebrek aan inzicht in de werking van theater -- zoals hij dat begrijpt, tenminste. Ten slotte ergert hij zich blauw aan de obsceniteit van de vertoning.

Om met dat laatste te beginnen: Deneys gulpt in een nauwelijks gearticuleerde beweging zijn hele herseninhoud en al zijn emoties de bühne op. Daar komt geen greintje reflectie aan te pas. What you see is what you get. En dat is, bij nadere beschouwing, een geflatteerd, heroïsch zelfportret dat minder "eigen" is dan het lijkt.

Integendeel: het beeld loopt onmiddellijk vol met weerspiegelingen van idolen, zoals wilde rocksterren of operadiva's. Zoveel zelfbedrog is gênant om aan te zien, en leidt fataal tot een chaotische structuur.

Dat verklaart waarom Deneys zijn theatrale effecten niet goed kan inschatten. Bij gebrek aan distantie ziet hij niet in dat een stilte van drie minuten, waarin de ernst van de scène loodzwaar begint te wegen, een tot op de draad versleten effect is. En is het recycleren van versleten effecten, met de pretentie kunst te maken, niet de definitie zelf van kitsch?

Het laat zich aanzien dat deze choreograaf, als hij zo verder gaat, snel het syndroom van de miskende kunstenaar zal ontwikkelen.

Galothar met "9 Floorscenes". Op 29 november in Stuc (Leuven), 11 en 12 december in Monty (Antwerpen), 14 en 15 december in TheaterTeater (Mechelen).