Date 2003-05-21

Publication De Tijd

Performance(s) BureauIn fitsRomeo & Julia

Artist(s) Khumalo, Mxolisi GeorgeProkovsky, André

Company / Organization Hans Hof EnsembleKoninklijk Ballet van Vlaanderen

Keywords prokovskyromeoprikkeldraadmxolisikhumalohofballetensemblegeorgetybalt

De raderwerkenvan de administratie

De raderwerkenvan de administratie

Het Hans Hof Ensemble brengt danstheater dat het niet zozeer moet hebben van pure dans, maar eerder van verhalen, personages, onderlinge verhoudingen en emoties. In hun portrettering van mensen schuwen ze humor en relativering niet. Het Hans Hof Ensemble verdraait en persifleert dansvormen om ze te laten passen in het verhaal van de voorstelling. Dat kan resulteren in een virtuoze jongleeract met huisraad of in een liefdesduet met een grote potplant. De voorstellingen duwen de gebeurtenissen door hun uitbundige decors, strakke timing en ingenieus gebruik van rekwisieten vaak naar de rand van de chaos. Dat zorgt voor hilarische en aangrijpende momenten.

De kern van het ensemble bestaat uit Andrea Boll, Andreas Denk, Klaus Jürgens en Mischa van Dullemen die tekenen voor concept, choreografie en dans. Het ensemble liet voor het eerst van zich horen met het wasmachinestuk 'Der Lauf der Dinge' uit 1996. Daarna volgden het 'kelderstuk' 'In antwoord op Uw schrijven' en de 'hooggebergtevoorstelling' 'Hohenluft'. Deze stukken ontvingen meerdere bekroningen. Sindsdien wordt het gezelschap vaak aangevuld met gastartiesten. Dat was het geval voor 'Stad bij nacht', 'Geluk' en nu ook 'Bureau'. In deze nieuwe voorstelling tekenen Martin Schurr en Claudia Trajano Faria mee voor choreografie en dans en zorgt Wiebe Gotink voor muzikale begeleiding. Het decor is van Edwin Kolpa.

Geprikkeld door verblijfsvergunningsprocedures, het schrijven van subsidieaanvragen en het invullen van belastingformulieren dringt het Hans Hof Ensemble in de nieuwe voorstelling 'Bureau' door in het geheime raderwerk van de bureaucratie: fictieve loketten, gedroomde secretaresses, te kleine ruimten, overvolle asbakken, disproportionele bureaus en onbeheersbare papiermassa's. Gevoelens van onmacht bij ambtenaren uit de lagere echelons, onbegrepen duistere krachten, intrigerende dienstbodes, verzoekschriftrekwestranten die elke keer iets anders krijgen dan waar ze om gevraagd hebben.

'Bureau' van het Hans Hof Ensemble is te zien op 22/5 in de Brugse Stadsschouwburg (050/44.30.60 of www.brugge.be/cultuurcentrum ) en op 24/5 in De Velinx in Tongeren (012/39.38.00 of www.develinx.be).

PARTS in Zuid-Afrika

Mxolisi George Khumalo (°1971, Soweto, Zuid-Afrika) kwam in contact met dans via voetbal, hardlopen, boksen en de streetdancecultuur in zijn township. Hij volgde dansles binnen het Kopano Community Project. Al snel werkte hij samen met de choreografen Robyn Orlin (bekend voor haar extravagante, vaak zeer maatschappijkritische voorstellingen), P.J. Sabogha en Adel Blanc. Hij gaf daarnaast ook dansles aan kinderen. Vanaf 1997 studeerde hij aan P.A.R.T.S. Het was via die weg dat 'Bal Moderne' in Brussel hem in 2000 vroeg om een dans. Dat werd 'Codesa', een dans op Kwaito, een Zuid-Afrikaanse variant op hiphop. In de solo 'Ulozi' die hij daarna maakte, keert Mxolisi George Khumalo terug naar zijn jeugd in Soweto en de wereld van Afrikaanse mythes en rituelen. In 'Flush' zocht hij verder naar een eigen danstaal, op het kruispunt van culturen: 'We inherit, use, reuse and throw away, and what we know and think takes on new forms and meaning.'

Mxolisi George Khumalos nieuwe voorstelling, 'It fits', werd geïnspireerd door teksten van Lieven de Cauter over de ontwikkeling van hedendaagse steden naar een 'capsulaire' beschaving waarin het publieke domein verdwenen is. De Zuid-Afrikaanse film 'Architecture of Fear' sluit daar als inspiratiebron bij aan. De maker zegt daarover: 'Een maatschappij van geweld, een maatschappij van verdediging en veiligheid is mijn thema: de architectuur van de angst. Ik wil de theorie tastbaar maken. Het leger, de politie, de veiligheidsagenten, de prikkeldraad, je wordt eraan gewoon, het begint normaal te lijken. Hetzelfde geldt voor ruimte, architectuur: het neemt de vorm aan van de angst. De prikkeldraad past perfect bij het landschap zou de titel van de voorstelling kunnen zijn. Prikkeldraad heeft een ritme. Toen ik onlangs terug was in Johannesburg was ik echt bang. Sinds 11 september 2001 lijkt de wereld een beetje meer op Johannesburg: je bent voor ons of tegen ons, je bent een insider of een outsider. Voor jullie is het misschien een somber toekomstbeeld, het is mijn verleden.'

'It fits' van Mxolisi George Khumalo gaat op 27 mei om 20 u in première in de Domzaal van Vooruit (09/267.28.28 of www.vooruit.be) en staat op vrijdag 30 en zaterdag 31 mei om 20u30 in CCBerchem (03/286.88.50 of www.ccberchem.be ).

Mooie seizoensafsluiter

Op vraag van artistiek directeur Robert Denvers creëerde de Frans-Russische choreograaf André Prokovsky in 1997 voor het Koninklijk Ballet van Vlaanderen een nieuwe versie van Romeo & Julia op basis van Shakespeares drama en de muzikale vertaling ervan door Sergei Prokofjev. Prokovsky gaat er in zijn bewerking van het ballet van uit dat de meeste versies te veel details bevatten die niet essentieel zijn voor het verhaal. Zijn ballet begint meteen midden in de actie, omvat geen talloze herhalingen en brengt Romeo, Julia, Mercutio en Tybalt onmiddellijk op het voorplan. Dat maakt het geheel bondiger en gedrevener met als resultaat een wervelend ballet in twee acts. Daarvoor is vanzelfsprekend geknipt in de muziek. Prokovsky heeft echter ook delen uit de eerste Romeo & Julia-suite toegevoegd. De confrontatie tussen Mercutio en Tybalt, gevolgd door hun dood, wordt in één gebalde actie gebracht. Ook de apotheose, waarin Romeo's afscheid ruimte biedt voor een tragische pas de deux, wijkt af van het traditionele scenario.

Dit ballet wordt hernomen. Het was zelfs voor het eerst sinds 1980 dat het KBvV uitgenodigd werd in het Londonse Sadler's Wells Theater in London voor vijf opeenvolgende vertoningen. Hoewel de Londense pers enigszins verdeeld was over de merites van Prokovsky's ingrepen in verhaal en muziek, was ze unaniem zeer lovend voor de prestaties van het ballet, en meer in het bijzonder voor de kwaliteiten van prima ballerina Aysem Sunal. Luke Jennings in The Daily Telegraph: 'The company's dancing is light and stylish, and its academic underpinning secure. May it prosper.' Dat laatste klinkt een beetje wrang nu het ballet, door de aangekondigde ingrijpende wijzigingen voor een onzekere toekomst staat.

'Romeo & Julia' van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen staat op 21 mei in Theater a/d Parade in 's Hertoghenbosch, van 22 tot 25 mei in Theater 't Eilandje te Antwerpen, op 27 mei in 't Chassé-theater in Breda en op 29 en 30 mei in CC Warande in Turnhout. Meer inlichtingen: www.koninklijkballetvanvlaanderen.be.

Samenstelling: Pieter T'JONCK