Dans > Nederlands Danstheater in de Munt
Wel wat pseudo, maar veel bravoure
Brussel l Het was alweer een hele tijd geleden dat het Nederlands Danstheater (NDT) nog eens in Brussel te zien was. Benieuwd dus wat het gezelschap nog te bieden heeft. Dat is snel samengevat: virtuoze dans, prachtige beelden maar helaas weinig meer dan dat. Het publiek van de Munt lustte echter wel pap van die combinatie.
Door Pieter T'Jonck
NDT, waar Jiri Kylian naast Paul Lightfoot en Sol Leon nog steeds de toon zet, is een van die gezelschappen die dansers met een uitmuntende technische (klassieke) bagage inzet om 'hedendaags' werk te maken. Versta: geen Gisèles of Zwanenmeren boven de Moerdijk, noch onversneden (neoklassieke) bewegingstaal, maar een rijke, hoogst expressieve mengvorm van alles wat de twintigste eeuw aan bewegingsvormen ontwikkelde, liefst met een flinke scheut theater erbij.
Vooral Kylian heeft er een handje van weg om zijn dansers tot fascinerende prestaties te brengen. Neem nu Tar and Feathers. Het speelvlak is scherp verdeeld in een klein wit deel (feathers) en een groter gitzwart glanzend deel (tar). Op de witte vloer ligt een 'sculptuur', een verfrommelde hoop noppenplastic en een uitgerolde baan van dat materiaal. Het grijze achterdoek wordt belicht door een horizontale streep helwit licht die langzaam naar beneden glijdt en later terug omhoog kruipt. Zo zie je aanvankelijk nauwelijks dat tegen de achterwand een piano met surrealistisch lange poten staat. De Japanse Tomoko Mukaiama bespeelt die, onder andere met eigen improvisaties.
Tar and Feathers exploreert voluit de mogelijkheden van deze inventieve scenografie van Kylian zelf. In het begin staan of liggen drie mannen haast onbeweeglijk op het zwarte deel, terwijl een schaars geklede blondine op het witte deel krampachtig, met ingehouden woede, gesticuleert. Plots komt uit haar wijd opengesperde mond een luid gebrul, als was ze een gevaarlijke leeuwin. Een en ander evolueert, met de komst van nog twee andere danseressen tot een bijwijlen fascinerend gedanste confrontatie tussen mannen en vrouwen.
Dat gebrul blijkt echter ook nog een andere betekenis te hebben: op het einde van het stuk weerklinkt een door Kylian zelf gedeclameerde, cryptische tekst van Beckett, 'What's the word'. De blondine zoekt op die tekst nerveus lippend naar haar woorden en een groepje dansers in clownkostuums beeldt de tekst uit. Het ziet er patent uit, maar met Beckett heeft het niets te maken. Met burgerlijke pseudo-diepzinnigheid des te meer. Wie zich daar niet aan stoort heeft echter een visueel betoverend half uurtje dans achter de kiezen.
Hetzelfde geldt min of meer ook Kylians tweede stuk van de avond, Wings of Wax. Dat geldt veel minder voor Signing off van Lightfoot en Leon. Hier redt een betoverende, barokke scenografie van verschuivende vlakken en wapperende gordijnen een inboedel van bijzonder voorspelbare danspasjes, al worden die zelfs dan met veel bezieling en verve gebracht door het ensemble.
Rijke, expressieve mengeling van bewegingsvormen met flinke scheut theater
