FEW things werd oorspronkelijk opgezet als bewerking van het pantomimespel De wonderbaarlijke mandarijn van Bela Bartok. Maar al bij de eerste vertoning in New York stelden de erven Bartok hun veto. Ontrouw aan Bartoks werk was wel het minste bezwaar. Dat Muriel Hérault halfnaakt met een koptelefoon over het podium liep, werd als een groter gebrek aan eerbied beschouwd.
De muziek in de voorstelling varieert nu tussen Tricky en Stockhausen. Jammer voor de erven, want aan de herwerkte versie te zien hebben ze niet goed gekeken. En zeker niet begrepen dat te veel eerbied alleen doods theater oplevert.
Van doodsheid kun je Few things niet beschuldigen, al gaat het stuk in wezen over de dood en diens metgezel, de begeerte. Daarin blijft het stuk trouwens dicht bij de thematiek van Bartok. Een mandarijn wil dat een courtisane met hem trouwt. Zij vraagt hem honderd dagen te wachten. Negenennegentig dagen komt hij haar het hof maken, maar op de dag van de vervulling blijft hij weg.
Grace Ellen Barkey toont dat verhaal niet rechtlijnig, maar ensceneert het als een dolgedraaid circus, een "funky Chinese opera", om het met haar woorden te zeggen. Het wordt verteld aan de hand van een meisje (dubbel vertolkt door Tijen Lawton en Hérault) dat door pooierbroeders Hidama en Downey tot prostitutie gedwongen wordt, tot op een dag de grote redder (Simon Versnel) komt. Het verhaal valt uiteen in talloze "apocriefe" varianten waarin, om maar een voorbeeld te noemen, tussen de redder en het straatbloempje een meester-slaafrelatie ontstaat.
Toch lijkt de inzet van de voorstelling niet zozeer een deconstructie of profanatie van een oermythe te zijn. Wat mij betreft, toont Barkey hier op een briljante, associatieve en bovendien geestige manier de vele wijzen waarop begeerte, twijfel, angst en lust het lichaam bezetten en vormen. Daartoe gebruikt ze, eerder dan woorden, bewegingen.
De chaotisch-associatieve vorm van de voorstelling spoort met de manier waarop al die emoties tegelijk, in wisselende cocktails, de présence van de spelers kleuren. Hoe in het bijzonder Lawton -- zonder afbreuk te doen aan de anderen -- in één beweging tegelijk tedere waardigheid, vulgaire verleidelijkheid, ironie en woede in haar verschijning kan oproepen, tart elke beschrijving. Dat moet je zien om het te begrijpen.
Grace Ellen Barkey (Needcompany) met "Few things", nog tot 25 november in de Brigittinenkapel, Brussel. Tel.: 02-506.43.00.
