De spiegel van de waanzin
De spiegel van de waanzin
'InExHaustible'
VooruitGent
(tijd) - In de Gentse Vooruit is de 'definitieve' versie te zien van de dansvoorstelling 'InExHaustible' van Thomas Plischke. Een tweetal jaar geleden toonde Plischke in dezelfde zaal de eerste versie: het was een drastische bewerking van zijn eerdere solo 'L'Homme à sortir avec son corps', geïnspireerd op leven en werk van de Franse dichter Antonin Artaud. Een jaar later bracht hij een nogmaals herziene versie van dit stuk in Brussel. Voor de versie die nu gespeeld wordt, tekent Kattrin Deufert mee.
De affiche van de voorstelling toont de Venetiaanse piazza San Marco. Pas bij nader toezicht ontdek je iets vreemds aan dit beeld. Het toont niet het echte plein, maar het blijkt een handige fotomontage: een opname van de helft van het plein is gespiegeld zodat een symmetrisch beeld ontstaat. In dat beeld zie je aan beide zijden van de middellijn dezelfde figuur met camera die zichzelf filmt. Deze fotomontage is meer dan een aardigheidje: ze representeert de structuur van de voorstelling zelf.
Om te beginnen zit het publiek bij deze voorstelling zelf in een spiegelsituatie: twee lange, tegenover elkaar opgestelde tribunes definiëren het speelvlak. Achter elke tribune hangt een filmscherm waarop tijdens het stuk duiven opfladderen. Die duiven verwijzen naar Venetië, een van de locaties van 'Hannibal', Ridley Scotts vervolg op de film 'The silence of the lambs'. Een scène uit die film vormde het uitgangspunt voor de oorspronkelijke versie van 'InExHaustible'. Daar stelde Pliscke een reeks quasi-onbegrijpelijke daden. Ze gaven hun geheim pas vrij toen ze een tweede keer overgedaan werden met een verhaaltje erbij. Dat verhaal was het griezelige einde van 'Hannibal', waarin psychopaat Lecter de hersenen van een nog levende man voor de ogen van de verbijsterde FBI-agent Clarice Sterling als maaltijd opdient. Tussendoor zakte een gipsen doodsmasker van Artaud op scène.
Die eerste versie demonstreerde vooral ironisch het feit dat bewegingen op zich geen evidente, onmiddellijk leesbare betekenis hebben. De nieuwe versie is subversiever. Aan de ene kant heb je een steeds wilder om zich heen klauwende Plischke, aan de andere kant heb je een onbeweeglijke Deufert die hele woordenreeksen orakelt. Noch aan het een, noch aan het ander kan je een touw vastknopen tot op het einde tekst opnieuw bij beeld past, om een verhaal te verduidelijken. Maar deze keer wist die verklaring de ongemakkelijke kwaliteit van de voorafgaande acties niet meer uit. Plischke en Deufert lijken verdwaald te zijn in een schizofreen spiegelpaleis van beelden, woorden en bewegingen. De enige structuur die de gebeurtenissen vertonen is dat ze elkaar op onverwachte momenten oproepen of weerspiegelen - net zoals het publiek aan zichzelf gespiegeld wordt - maar dat is maar net voldoende om deze enigmatische beelden niet in totale betekenisloosheid ten onder te laten gaan. Het stuk toont zo hoe breekbaar de spiegel van woorden en conventies is die de samenleving ons voorhoudt, hoezeer waanzin altijd om de hoek loert.
Pieter T'JONCK
'InExHaustible' speelt op dinsdag 30 maart om 20u. en woensdag 31 maart om 22u. in de Domzaal van Vooruit in Gent. Op woensdag wordt ook 'B-book' voorgesteld, een neerslag van het driedaagse evenement dat Plischke en Deufert begin dit seizoen organiseerden in de Vooruit. Inlichtingen: 09/267.28.28 of www.vooruit.be.
