Le Guide d'Or du Théâtre Bruxellois
CHAMBRE DU THEATRE DE L'ENFANCE ET DE LA JEUNESSE (CTEJ). In 1976 hebben de gezelschappen die uit de Fédération du théâtre pour l'enfance et la jeunesse zijn voortgekomen, het CTEJ opgericht. Voorzitster is Catherine Simon. Het CTEJ is geen theater of festival, maar een vereniging die zich actief inzet voor de promotie van het kinderen jeugdtheater.
Kroonlaan 321, 1050 Brussel, 648 34 58.
COMEDIE CLAUDE VOLTER. Dit
theater voert de naam van zijn stichter in het schild en bestaat sinds 1971. Qua programmatie houdt dit theater het met opzet bij de stukken die tot het klassieke theaterrepertoire behoren : de rotsen in de branding van de Theatergeschiedenis.
Gebroeders Legrainlaan 98, 1150 Brussel, 762 09 63.
DIAGONALES THEATRE. Pierre Jaccaud, van opleiding een plastisch kunstenaar, heeft het Diagonales Théâtre opgericht in 1984. Hij heeft gewerkt op teksten van Genet, Beckett, Büchner, Herzog en Kundera: samen goed voor een vrij hedendaags repertoire. Onlangs heeft hij Les Cép-héides van Jean-Christophe Bailly op de planken gebracht : een voorstelling die werd geproduceerd en geprogrammeerd door het "Atelier de Sainte Anne". Voor zijn ensceneringen vindt hij een voedingsbodem in metafysische en filosofische teksten.
C/0 Atelier Sainte Anne, Huidevet-tersstraat, 1000 Brussel.
ENSEMBLE THEATRAL MOBILE.
In het begin van de jaren 70, barst het Jeune Théâtre uit zijn voegen en gaat, in Brussel, de zgn. alternatieve ruimtes benutten. In 1974 sticht Mark Liebens, na een eerste ervaring bij het Théâtre du Parvis, het Ensemble Théâtral Mobile, samen met Jean Louvet, Janine Patrick, Michèle Seutin, Micèle Fabien, Jean-Marie Piemme en Jean-Michel Hubin. Het gezelschap vindt een onderkomen in een oude wijnopslagplaats : een lege ruimte waarin telkens andere verhoudingen tussen scène en zaal kunnen worden uitgedacht. Marc Liebens ensceneert hedendaagse teksten als die van Jean Louvet, Pierre Mertens, Heiner Müller, Michèle Fabien... Zijn werk koppelt esthetische betrachtingen aan een duidelijke afkeer voor toegevingen aan smaak of bevattingsvermogen van een een ruim publiek. Met ingang van het seizoen 1986/1987 en hun mobiliteitsbeginsel getrouw, zien de bezielers van het ensemble ervan af hun ruimte in de Kazernestraat nog langer leven in te blazen. Zij zetten hun theateractiviteit verder in België en Frankrijk.
Lombardstraat 72, bus 6,1000 Brussel, 513 23 06.
ESPACE PRIVE; Zoals zijn naam het laat blijken of vermoeden, is het Espace Privé zoeits als een kamertheater. Sinds 1987 experimenteert Pierre Gonay, een particulier, met het originele idee dat erin bestaat zijn salon open te stellen voor de kunst : theater wisselt er af met muziek, dans of plastische kunsten.
Livornostraat 139, 1050 Brussel, 649 31 00
HALLES DE SCHAERBEEK. De oude Schaarbeekse Hallen, een schitterend toonbeeld van ijzer-en-glasarchitectuur, werden in 1971 tot een "culturele ruimte" omgebouwd. Polyvalent als ze zijn, bieden de Hallen onderdak aan alllerlei manifestaties, dansvoorstellingen, muziek en theater. Door zijn programmatie poogt de directeur, Philippe Grombeer, de vinger te leggen op de nieuwste experimenten binnen de diverse artistieke disciplines.
Koninklijke St.-Mariastraat 22A, 1030 Brussel, 218 00 31
INFINI THEATRE. Bestaat sinds 1986. Zijn eerste produktie, het resultaat van een collectief werkproces rond Lewis Carrolls Alice, behaalde in 1987 de prijs van de Franse Cultuurcommissie van de Brusselse Agglomeratie. Hun doelstellingen : collectief blijven werken, verschillende speltechnieken uittesten en het geheel stem-dans-tekst benaderen met een onderzoekende geest. Dominique Serron genoot haar opleiding aan het Brussels Conservatorium en aan het Centre d'études théâtrales in Lou-vain-la-Neuve. Voor de oprichting van haar eigen gezelschap, was zij regie-
assistente in het Théâtre National de Belgique, de Varia-schouwburg en het Atelier Sainte-Anne. Regisseren deed zij bij het Rideau de Bruxelles. Tegen begin december bereidt het Infini Théâtre een nieuwe creatie voor: Duos.
Eendrachtsstraat 41, 1050 Brussel, 511 61 26.
LES LUNDIS VZW. zijn, sinds 1981, die pluridisciplinaire avonden waarop een hele rij artistieke projecten en korte spektakels wordt afgegaan. De organisatie en de produktie van dit originale initiatief berusten bij de stichters van de vzw : Charlie Degotte, Virginie Jortay en Louise De Neef die tevens fungeert als directrice. Dezelfde produktiecel heeft ook getekend voor het project Bert Vanderslagmul-ders, dat bekroond werd met de prijs van de franse Cultuurcommissie van de Brusselse Agglomeratie voor het jaar 1988.
Ieperlaan 39, bus 2, 1000 Brussel, 216 6095.
MAGIC LAND THEATRE. Het Magie Land dat in 1974 in Frankrijk werd opgericht, is sinds 1978 gevestigd in België. De initiatiefnemers ervan, waren Patrick Chaboud, Dominique Ke-rignard en Odile Serve. Het Magic Land is niet alleen bekend door zijn theaterprdoukties als, bijvoorbeeld, Légitime Démence, maar ook door zijn straattoneel, zijn animaties en zijn poppenspel. Malvira is allicht zijn beroemdste pop: zij heeft samen met Philippe Geluck een RTBf-uitzending gepresenteerd.
Hoogvorststraat 8, 1210 Brussel, 245 24 53.
NOUVEAU THEATRE DE BELGIQUE. Het Nouveau Théâtre de Belgique werd in 1980 opgericht door Henri en Nicole Ronse en bespeelt sinds 1986 een tweede zaal aan het Martela-
renplein. NTB staat voor teksttheater. Naast eigen creaties, veelal van hedendaagse auteurs, programmeert Henri Ronse ook produkties van Belgische en buitenlandse kunstenaars waarmee hij zich verwant voelt. Andere artistieke disciplines als dans en muziek, komen evenzeer aan bod. L'autre musée, tenslotte, is afgestemd op het tentoonstellen van hedendaags plastisch werk.
Viaductstraat 122, 1040 Brussel, 640 99 76.
Martelarenplein, 1000 Brussel, 217 99 76.
PLAN K. De Raffinerie du Plan K is, zoals die naam laat vermoeden, een oude raffinaderij, een fabriek dus. Dit enorme complex van industriële gebouwen is vaak het kader van spitsexperimenten in de meest uiteenlopende vlakken : muziek, dans theater of video. Het Plan K is echter ook een gezelschap dat in 1973 door Frédéric Flamand werd gesticht en sindsdien door hem wordt geleid.
Flamand onderzoekt de banden die dans aan bewegingstheater binden. Zijn multi-media produkties zijn opgezet als raakvlakken waarin theater, dans muziek, plastische kunsten en audio-visuele middelen met elkaar dialogeren. Of het nu gaat om Quarantaine, Scan Lines of If pyramids were square, de spektakels van Frédéric Flamand boeien door de originaliteit van zijn opzet en de artistieke kwaliteit van zijn werk: een mening die onlangs nog werd gedeeld door de jury van Eves du Théâtre waarvan Flamand begin dit jaar, de regieprijs ontving.
Manchesterstraat 21, 1070 Brussel, 523 90 35.
RIDEAU DE BRUXELLES. Het Rideau de Bruxelles, in 1943 opgericht door Claude Etienne, bespeelt twee zalen in het Paleis voor Schone Kunsten : de zaal voor kamermuziek en de kleine schouwburg. Bij zijn programmatie let Claude Etienne op het promoten van jong talent : acteurs, regisseurs en scenografen. Jong talent staat geenszins voor avant-garde: het Rideau de Bruxelles mag dan al niet conservatief zijn, klassiek is het wèl. tevens heeft het oog voor hedendaagse auteurs: Belgen en buitenlanders waarvan het de teksten in het Frans creëert.
Paleis voor Schone Kunsten 23, 1000 Brussel, 511 79 55.
THEATRE DE BANLIEUE, werd in 1981 opgericht door Alain Mebirouk in het zog van het Théâtre Vicinal en het Plan K. Heeft tot dusver een vijftal produkties opgezet waarmee het belangrijke tournees heeft ondernomen in Oost- en West-Europa, Egypte, de Verenigde Staten en Latijns Amerika. Dit laboratoriumtheater, zoals A. Mebirouk het graag bestempelt, zoekt onafgebroken naar een tot het uiterste versoberde taal : een onderneming die in wezen steunt op de beweging van de acteur en het werk met de stem. Goffartstraat 7a, 1000 Brussel, 5117154.
THEATRE 140. Sinds het Théâtre 140 in 1963 werd opgericht, voert Jo Dekmine, over de grenzen heen, frisse wind aan en stelt hij zijn zaal open voor hedendaagse theaterprodukties, dans, muziek en variété. Zijn opzet: het Belgisch publiek laten ontdekken welke artistieke kwaliteitsexperimenten representatief zijn voor de nieuwe trends die hij, in tal van landen, gaat prospekteren.
Plaskylaan 140, 1040 Brussel, 733 50 19.
THEATRE DES GALERIES. Lucien Fonson en Aimé Declercq zijn de stichters van de Compagnie des Galeries die in 1952 werd opgericht. Van-
daag bespeelt het Théâtre des Galeries niet alleen de zaal in de Koningsgalerij, maar ook die van het Théâtre Molière. De voorstellingen die er worden gebracht, dienen in wezen tot het vermaak van een groot publiek.
Koningsgalerij 32, 1000 Brussel, 513 39 60.
THEATRE DU GRAND PARQUET.
Aanvankelijk was het Grand Parquet een buurtschool. In 1983 werd zij door Paul Collard omgevormd tot een op-vang-infrastructuur voor jonge gezelschappen die, voor hun produkties, behoefte hebben aan een repeteer- of speelruimte.
Felix Hapstraat 11, 1040 Brussel, 734 73 97.
THEATRE DE LTLE SAINT LOUIS.
André en Simon Roche zijn de stichters-directeurs van het Théâtre de l'Ile Saint Louis dat zij sinds 1960 bezielen. Hun semi-professionele schouwburg die open staat voor alle publiek, brengt stukken die tot elk type repertoire behoren.
Spoormakersstraat 5, 1000 Brussel, 513 24 93.
THEATRE IMPOPULAIRE. Dit gezelschap, waarvan de naam zowel een uitdaging, een provocatie, een gewone woordspeling als de uitdrukking van een artistieke démarche kan zijn, werd door Alain Populaire opgericht in 1977. Van Lagune tot Nadir, over Hiai dat in 1986 de prijs van de Franse Cultuurcommissie van de Brusselse agglomeratie in de wacht sleepte, heeft Alain Populaire beweginsspektaktels gemaakt die ergens tussen dans en theater in zitten. In zijn voorstellingen is het gebaar de minimale expressie van een verinnerlijkte emotie. Experimentele muziek werkt daarbij contrapuntisch.
Diamantlaan 53, 1040 Brussel, 733 00 93
THEATRE DE LA MANDRAGORE.
Het Théâtre de la Mandragore werd niet zolang geleden, in 1986, opgericht door Michel Carcan en Bruxe Ellison. Die oprichting viel samen met een eerste produktie: L'Etrange Mister Night, een spektakel dat op algemeen gejubel werd onthaald, in 1987 de prijs van de Franse Cultuurcommissie van de Brusselse Agglomeratie in de wacht sleepte en talloze keren in het buitenland werd uitgenodigd. De voornaamste kentrek van het Théâtre de la Mandragore is het zoeken van expressie door beweging.
Sint-Pieterssteenweg 198, 1040 Brussel, 735 86 69.
THEATRE NATIONAL DE BELGIQUE. Het initiatief tot oprichting van het Théâtre National de Belgique in 1945, kwam van Jacques Huisman. In zijn functie van directeur werd hij, in 1985, opgevolgd door Jean-Claude Drouot. Het Théâtre National de Belgique speelt sedert jaren in Brussel en op verplaatsing. Het ziet zijn produktie als een hedendaagse benadering van het grote repertoire. Dat die benadering zeer klassiek mag heten, neemt niet weg dat de schouwburg zich, sinds kort, ook aan andere artistieke experimenten waagt. De co-produktie van Isabelle Pousseurs, op Kafka geïnspireerde, Le Géomètre et le Messager , is daarvan een voorbeeld.
Internationaal Rogiercentrum, 1210 Brussel, 217 81 55.
THEATRE POEME. Sinds 1968 spant Monique Dorsel, de stichteres en directrice van het Théâtre Poème, zich in om het publiek aandachtig en gevoelig te maken voor teksten die ofwel hedendaags zijn, ofwel uit het verleden - en meer bepaald uit de Middeleeuwen - stammen.
Schotlandstraat 30, 1060 Brussel, 538 63 57.
THEATRE VARIA. In het begin van de jaren 70 waren er Michel Dezoteux en Théâtre Elémentaire, Philippe Sireuil en het Théâtre du Crépuscule, Marcel Delval en de Groupe Animation Théâtre. Die drie regisseurs behoren tot dezelfde generatie : die van het Jeune Théâtre dat de institutionele schouwburgen is ontvlucht, komaf heeft gemaakt met het monopolie van het theater l'Italienne en is komen aanzetten met nieuwe experimenten, nieuwe theaterpraktijken en een ander repertoire. In 1981 hebben zij hun krachten gebundeld en het Théâtre Varia gesticht dat onder hun gezamenlijke leiding staat en een jaar geleden uit de verbouwingssteigers kwam. Op het programma : eigen creaties en gastvoorstellingen die, samen, wijzen op een voortdurende belangstelling voor de stromingen binnen de hedendaagse gevoeligheid en voor het opsporen van nieuwe auteurs. Hedendaags theater afgestemd op tekst.
Scepterstraat 78, 1040 Brussel, 640 35 50.
THEATRE DE LA VIE. Sluit geen enkel publiek uit, maar richt zich toch vooral tot jongeren. Herbert Rolland en Nicole Dumez zijn de directeurs van dit gezelschap dat zij in 1971 hebben gesticht. Voor hun creaties putten zij uit het klassiek repertoire: een stuk van Molière of een bewerking van een sprookje van Perrault zijn voorbeelden van het soort meesterwerken dat zij op een hedendaagse, actualiserende manier pogen te benaderen.
Dwarsstraat 45, 1030 Brussel, 218 79 35.
LES TRETEAUX DE BRUXELLES.
zijn gevestigd in de Lakense straat en bieden zowel een onderkomen aan gastvoorstellingen als aan creaties. Het gezelschap werd in 1984 opgericht door Dominique Haumont, Christian Guilmin en Catherine Cha-teau en brengt overwegend teksten van bekende auteurs voor een ruim bedoeld publiek. Na Barabas, Amadeus, Renaud et Armide en Magie Rouge , werkt Dominique Haumont aan een nieuwe creatie: Torquemada.
Lakense straat 15-19, 1000 Brussel, 217 35 27.
LA VENERIE. is een cultureel centrum dat in Bosvoorde werd geopend in 1971. Mirko Popovitch, directeur en animator ervan, programmeert of coproduceert voorstellingen van jonge gezelschappen. De werking van La Venerie, die ook de zaal van het Bosvoordse Espace Delvaux uitbaat, bestrijkt ook andere vlakken, waardoor film, muziek en tentoonstellingen evenzeer aan bod komen.
A. Gillonplein 3, 1170 Brussel, 660.49.60.
Danièle Stern, vertaling Rud Van Den Nest